Hızlı Arama
Abdominal ateşli silah yaralanmalarının yönetimi: Cerrahi müdahale mi yoksa konservatif takip mi? Tek merkez deneyimi
Serhat Binici1, Fırat Aslan1, Burhan Beger2, Orhan Beger3, Abbas Aras1, Iklil Eryılmaz4, Enis Oguz1, Iskan Çallı1, Mehmet Çetin Kotan1, Mehmet Eryılmaz51Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı, Van, Türkiye2Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi Ana Bilim Dalı, Van, Türkiye
3Gaziantep Üniversitesi, Anatomi Ana Bilim Dalı, Gaziantep, Türkiye
4Şırnak Devlet Hastanesi, Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı, Şırnak, Türkiye
5SBU Gulhane Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği, İstanbul, Türkiye
AMAÇ: Bu çalışma, travma cerrahisi alanında en karmaşık ve tartışmalı konulardan biri olan, abdominal bölgeyi penetran olarak etkileyen ateşli silah yaralanmalarında uygulanan tedavi yöntemleri ve klinik sonuçları geriye dönük olarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
GEREÇ VE YÖNTEM: 2015-2025 yılları arasında ateşli silah yaralanması nedeniyle penetran abdominal travma tanısı konulan ve tedavi edilen toplam 101 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların yaş, cinsiyet, acil servise başvuru anındaki vital bulguları (kan basıncı, nabız, solunum sayısı, vücut sıcaklığı), bilinç durumu (Glasgow Koma Skalası), hemodinamik durumu (stabil/instabil, sıvı ve/veya inotrop desteği ihtiyacı), intra-abdominal (karaciğer, dalak, ince bağırsak, kolon vb.) ve ekstra-abdominal (toraks, ekstremite, kafa vb.) organ yaralanmaları, laboratuvar bulguları (hemoglobin, lökosit sayısı, kreatinin, pH seviyesi), uygulanan tedavi yöntemleri (cerrahi müdahale veya konservatif takip), cerrahi teknikler, kan ve kan ürünü transfüzyonları ile hastanede kalış süreleri geriye dönük olarak analiz edilmiştir. Hastalar cerrahi tedavi uygulanan grup ve konservatif yönetilen grup olmak üzere ikiye ayrılmış, tedavi kararlarını etkileyen faktörler ve mortaliteye etki eden değişkenler istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. BULGULAR: Hastaların %83.2'si erkek olup, ortalama yaş 28.3±10.5 yıl olarak bulunmuştur. Hastaların %81.2'sine cerrahi tedavi uygulanırken, %18.8'ine konservatif tedavi verilmiştir. Konservatif tedavi uygulanan grupta mortalite gözlenmezken, cerrahi tedavi görenlerde mortalite oranı %15.9 olarak kaydedilmiştir. Kadın hastalarda mortalite oranı (%29.4) erkeklere (%9.5) göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p=0.026). Hemodinamik instabilite, intra-abdominal organ yaralanması, karın içinde serbest hava varlığı ve kan ürünü transfüzyonu ihtiyacı hem cerrahi tedavi kararını hem de mortaliteyi artıran faktörler arasında yer almıştır. Ayrıca, hasar kontrol cerrahisi ve çoklu organ yaralanmaları da mortalite ile ilişkilendirilmiştir.
SONUÇ: Ateşli silah yaralanmasına bağlı abdominal travmanın yönetimi, uygun hasta seçimi ve tedavi stratejisi için multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir. Hemodinamik olarak stabil hastalarda seçici non-operatif yönetim (SNOY) güvenli ve etkili bir seçenektir. Cerrahi müdahale, özellikle hasar kontrol cerrahisi gerektiren vakalarda mortalite ile ilişkilidir. Kadın hastalarda gözlenen yüksek mortalite oranı, bu hasta grubunun daha yakından izlenmesi ve ek risk faktörlerinin araştırılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Elde edilen bulgular mevcut literatürle uyumludur ve klinik uygulamalara rehberlik etmektedir.
Management of abdominal gunshot injuries: Surgical intervention or conservative follow-up? A single-center experience
Serhat Binici1, Fırat Aslan1, Burhan Beger2, Orhan Beger3, Abbas Aras1, Iklil Eryılmaz4, Enis Oguz1, Iskan Çallı1, Mehmet Çetin Kotan1, Mehmet Eryılmaz51Departmant of General Surgery, Van Yüzüncü Yıl University, Van-Türkiye2Department of Pediatric Surgery, Van Yüzüncü Yıl University, Van-Türkiye
3Department of Anatomy, Gaziantep University, Gaziantep-Türkiye
4General Surgery Clinic, Şırnak State Hospital, Şırnak-Türkiye
5General Surgery Clinic, SBU Gulhane Hospital, İstanbul-Türkiye
BACKGROUND: This study aims to retrospectively evaluate treatment approaches and clinical outcomes in patients with penetrating abdominal trauma caused by gunshot injuries—one of the most complex and controversial areas in trauma surgery.
METHODS: A total of 101 patients diagnosed and treated for penetrating abdominal trauma due to gunshot injuries between 2015 and 2025 were included in the study. Demographic data (age and sex); vital signs at admission to the emergency department (blood pressure, pulse, respiratory rate, body temperature); level of consciousness (Glasgow Coma Scale); hemodynamic status (stability/instability, need for fluid or inotropic support); intra-abdominal (liver, spleen, small intestine, colon, etc.) and extra-abdominal (thorax, extremities, head, etc.) organ injuries; laboratory findings (hemoglobin, leukocyte count, creatinine, pH level); treatment modality (surgical intervention or conservative management); surgical techniques used; blood and blood product transfusions; and hospital length of stay were retrospectively analyzed. Patients were divided into two groups: those who underwent surgical treatment and those managed conservatively. Factors influencing treatment decisions and variables affecting mortality were evaluated statistically.
RESULTS: Of the patients, 83.2% were male, with a mean age of 28.3±10.5 years. Surgical treatment was performed in 81.2% of cases, while 18.8% received conservative management. No mortality occurred in the conservatively managed group, whereas the surgically treated group had a mortality rate of 15.9%. Mortality among female patients (29.4%) was significantly higher than among males (9.5%) (p=0.026). Hemodynamic instability, intra-abdominal organ injury, presence of free air in the abdomen, and the need for blood product transfusion were associated with both the decision for surgical intervention and higher mortality. Additionally, damage control surgery and multiple organ injuries were linked to increased mortality.
CONCLUSION: Management of abdominal trauma caused by gunshot injuries requires a multidisciplinary approach to ensure appropriate patient selection and treatment planning. In hemodynamically stable patients, selective non-operative management (SNOM) is a safe and effective option, whereas surgical intervention—particularly in cases requiring damage control surgery—is associated with higher mortality. The increased mortality rate among female patients underscores the need for closer monitoring of this subgroup and further investigation into potential additional risk factors. These findings align with current literature and provide practical guidance for clinical decision-making.
Makale Dili: İngilizce