AMAÇ: Anevrizmal subaraknoid kanaması olan hastaların ikinci basamak hastanelerden, üçüncü basamak hastanelere sevk edilmesi sırasında ortaya çıkan; Glaskow Koma Skalası skoru (GKS), Fisher evrelemesi ve World Federation of Neurological Surgeons (WFNS) derecesi değişiklikleri araştırmak.
GEREÇ VE YÖNTEM: Bu geriye dönük çalışmaya, 1 Aralık 2016 ile 1 Aralık 2019 tarihleri arasında ikinci basamak hastanelerden, üçüncü basamak olan merkezlerimize kara ambulansı ile nakledilen ve anevrizmal subaraknoid kanaması olan 75 hasta alındı. Her iki hastanede, GKS skoru, Fisher evrelemesi ve WFNS derecesi, hasta demografileri, nakil süresi ve mesafesi ile ilgili veriler analiz edildi.
BULGULAR: Kadın/erkek oranı 46: 29 ve ortanca hasta yaşı 55 yıldı. Median taşıma süresi üç saat ve yapılan mesafe 161 kilometre idi. Taşıma sırasında GKS anlamlı olarak azaldı (p=0.004), Fisher ve WFNS skorları anlamlı olarak arttı (sırasıyla, p=0.003 ve p=0.003). Nakil sırasında GKS veya Fisher evreleme sistemi değil ama WFNS değerlendirme derecesi, entübe olan ve olmayan hastalar arasında anlamlı derecede farklıydı (p=0.036). TARTIŞMA: Anevrizmal subaraknoid kanaması olan hastaların ikinci basamak hastanelerden, üçüncü basamak hastanelere sevk edilmesi sırasında ortaya çıkan; GKS, Fisher evrelemesi ve WFNS derecesinde önemli değişiklikler meydana geldiği tespit edildi. Parametrelerdeki bu değişiklikler, hastaların gelecekteki prognozlarını etkileyebilir ve değiştirebilir.
BACKGROUND: The objective of the study was to investigate the changes in Glasgow Coma Scale (GCS) score, Fisher’s grade, and World Federation of Neurological Surgeons (WFNS) grade that occur during transport of patients with aneurysmal subarachnoid hemorrhage (aSAH) from secondary hospitals to a tertiary care center.
METHODS: Seventy-five patients with aSAH who were transported through ground ambulance from secondary hospitals to our tertiary care centers between December 1, 2016, and December 1, 2019, were enrolled in this retrospective study. Data regarding GCS, Fisher’s grade, and WFNS grade from both hospitals, patient demographics, and duration and distance of transport were analyzed.
RESULTS: The female-to-male ratio was 46: 29 and median patient age was 55.0 years. Median transport time was 3.0 h and median distance traveled was 161.0 kilometers. GCS significantly decreased (p=0.004) and Fisher and WFNS grade significantly increased during transport (p=0.003 and p=0.003, respectively). The change in the WFNS grade during transport, but not GCS score or Fisher’s grade, was significantly different between non-intubated patients and intubated patients (p=0.036).
CONCLUSION: Significant changes in Fisher’s grade, GCS, and WFNS grade occurred during ground transport of patients with aSAH from secondary hospitals to tertiary care centers. These changes in the parameters may affect and change patients future prognoses.