Background: Subarachnoid hemorrhage (SAH) is a severe neurological emergency with high morbidity and mortality, mainly from vasospasm and delayed ischemia. Hesperidin (HSP), a natural flavonoid, has strong antioxidant and vasoprotective effects. This experimental animal study examined HSP’s neuroprotective role on oxidative stress and vascular remodeling after SAH, focusing on the Erk5-KLF2-eNOS pathway.
Methods: The study was conducted from 2021 to 2022. Forty female Wistar albino rats were divided into five groups: control (G1, n: 8), sham (G2, n: 8), SAH+ Vehicle (G3, n: 8), SAH with low-dose HSP (G4, n: 8), and SAH with high-dose HSP (G5, n: 8). SAH was induced via a double injection of homologous blood into the cisterna magna. Biochemical markers (Super Oxide Dismutase (SOD), Catalase (CAT), Glutathione Peroxidase (GPx), Nitric Oxide (NOS)), basilar artery morphometry, and molecular expressions (Erk5, p-Erk5, KLF2, eNOS) were evaluated 48 hours post-SAH.
Results: SAH significantly increased oxidative stress and reduced vascular lumen diameter in untreated rats (G3). Both HSP -treated groups (G4 and G5) demonstrated improved antioxidant enzyme levels (SOD, CAT, GPx) and near-normal NOS levels. Morphometric analysis revealed a significant preservation of basilar artery lumen diameter in treated groups, with no significant changes in wall thickness. Molecular analysis indicated upregulation of the Erk5-KLF2-eNOS pathway, suggesting a role in vasodilation and oxidative stress mitigation.
Conclusion: HSP protects against SAH-induced vasospasm and oxidative damage by enhancing antioxidant capacity and modulating the Erk5-KLF2-eNOS pathway, suggesting its therapeutic potential.

Sýçanlarda Subaraknoid Kanama Sonrasý Serebral Vazospazm Üzerine Hesperidinin Nöroprotektif Etkileri: Deneysel Bir Çalýþma

Amaç:
Subaraknoid kanama (SAK), yüksek morbidite ve mortalite oranlarýyla seyreden ciddi bir nörolojik acildir. Bu olumsuz sonuçlarýn baþlýca nedenleri vazospazm ve gecikmiþ iskemidir. Doðal bir flavonoid olan hesperidin (HSP), güçlü antioksidan ve vazoprotektif etkilere sahiptir. Bu deneysel hayvan çalýþmasýnda, HSP’nin SAK sonrasý oksidatif stres ve vasküler yeniden yapýlanma üzerindeki nöroprotektif rolü araþtýrýlmýþ, özellikle Erk5-KLF2-eNOS sinyal yoluna odaklanýlmýþtýr.
Gereç ve Yöntem:
Çalýþma 2021–2022 yýllarý arasýnda yürütülmüþtür. Toplam 40 diþi Wistar albino sýçan beþ gruba ayrýlmýþtýr: kontrol (G1, n=8), sham (G2, n=8), SAK + taþýyýcý (G3, n=8), düþük doz HSP (G4, n=8) ve yüksek doz HSP (G5, n=8). SAK modeli, cisterna magna’ya homoloð kanýn çift enjeksiyonu ile oluþturulmuþtur. Subaraknoid kanamadan 48 saat sonra biyokimyasal belirteçler [Süperoksit Dismutaz (SOD), Katalaz (CAT), Glutatyon Peroksidaz (GPx), Nitrik Oksit (NOS)], baziler arter morfometrisi ve moleküler düzeyde Erk5, p-Erk5, KLF2 ve eNOS ekspresyonlarý deðerlendirilmiþtir.
Bulgular:
Tedavi edilmeyen sýçanlarda (G3), SAK oksidatif stresi anlamlý düzeyde artýrmýþ ve vasküler lümen çapýný azaltmýþtýr. HSP ile tedavi edilen gruplarda (G4 ve G5) antioksidan enzim düzeylerinde (SOD, CAT, GPx) belirgin artýþ ve NOS düzeylerinde normale yakýn deðerler gözlenmiþtir. Morfometrik analiz, HSP uygulanan gruplarda baziler arter lümen çapýnýn anlamlý þekilde korunduðunu, duvar kalýnlýðýnda ise belirgin bir deðiþiklik olmadýðýný göstermiþtir. Moleküler analiz sonuçlarý, Erk5-KLF2-eNOS yolunun yukarý regülasyonunu ortaya koyarak, vazodilatasyon ve oksidatif stresin azaltýlmasýnda bu yolun rolünü desteklemiþtir.
Sonuç:
Hesperidin, SAK’ye baðlý vazospazm ve oksidatif hasara karþý antioksidan kapasiteyi artýrarak ve Erk5-KLF2-eNOS sinyal yolunu modüle ederek koruyucu etki göstermektedir. Bu bulgular, HSP’nin terapötik potansiyeline iþaret etmektedir.