Amaç: Karaciğer karın travmalı hastalarda en sık yaralanan solid bir organdır. Biz bu çalışmada tedavisinde ve takibinde herhangi bir invaziv tanısal girişim yada cerrahi müdahale yapılmayan bir grup künt karaciğer travmalı hastayı sunmayı amaçladık.
Gereç ve yöntem: Genel cerrahi kliniğine yatırılan ve bunun yanısıra ek yaralanmaları sebebiyle diğer kliniklere yatırılıp genel cerrahi tarafında bu kliniklerde takibi yapılan toplam künt karaciğer yaralanması olan 80 hasta nonoperatif olarak izlendi. Normal dağılım gösteren veriler student’s t-testi veya tek yönlü varyans analizi ile değerlendirildi. Anormal dağılım gösteren veriler ise Mann-Whitney U testi veya Kruskal-Wallis varyans analizi ile incelendi. Kategorik veriler Chi–square testi ile analiz edildi ve p < 0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.
Bulgular: Takip edilen hastaların hemoglobin düzeyleri, karaciğer yaralanma derecesi ve taburcu olması ile yaralanma mekanizması arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilişki bulunamadı. Aynı zamanda karaciğer yaralanması derecesi, taburcu olması ve yaralanma mekanizması ile ALT ve AST değerleri arasında da istatistiki olarak anlamlı bir ilişki yoktu. Hastalarımızın hiçbirinde ölüm vakası olmadı.
Sonuç: Karaciğer yaralanmasının tanı ve tedavisinde son yirmi beş yıl boyunca hayatta kalma süresini uzatan değişiklikler olmuştur. Nonoperatif management of liver injury (NOM) hemodinamik olarak stabil olan karaciğer travmalı hastaların takip ve tedavisinde altın standart olarak görülmektedir.
Anahtar sözcükler: Karaciğer, Travma, nonoperatif yaklaşım
Background: Liver is the most frequently injured organ during abdominal trauma. We present a group of patients with blunt hepatic trauma who were managed without any invasive diagnostic tools and/or surgical intervention.
Methods: A total of 80 patients with blunt liver injury who hospitalized to the general surgery clinic, as well as to other clinics because of the concomitant injuries were followed non-operatively. The normally distributed numeric variables were evaluated by Student’s t-test or one way analysis of variance, while non-normally distributed variables were analyzed by Mann-Whitney U test or Kruskal-Wallis variance analysis. Chi–square test was employed for the comparison of categorical variables. Statistical significance was assumed for p < 0.05.
Results: There was no significant relationship between patients’ Hgb level and liver injury grade, outcome and mechanism of injury. Also there was no relationship between liver injury grade, outcome and mechanism of injury and ALT levels as well as AST level. There was no mortality in any of the patients.
Conclusion: Changes during the last quarter of century in the diagnosis and treatment of liver injury are associated with increased survival. Nonoperatif management of liver injury (NOM) in hemodynamically stable patients with hepatic trauma seems to be the gold standard.
Keywords: Liver, Trauma, nonoperatif management