Ameliyat sonrası erken ve geç dönemde görülen karın içi yapışıklıklar, kullanılan çok sayıda ilaç ve yönteme rağmen büyük sorunlar yaratmakta, morbidite ve mortalitenin artmasına yol açmaktadır. Çalışmamız, sıçanlarda geliştirilen peritonit modelinde Piroksikam (Piroxicam) ve Disodyum kromoglikatın (Disodium cromoglycate)yapışıklık oluşumu üzerine olan etkilerini araştırmak amacı ile planlandı. Spraque-Dawley cinsi 30 adet sıçan Piroksikam, Disodyum kromoglikat ve kontrol grubu olmak üzere üç gruba ayrıldı. Peritonit oluşturulduktan sonra karın katları kapatıldı. 24 saat sonra karın peritonit yönünden makroskopik olarak değerlendirildi, mikrobiyolojik inceleme için kültür alındı ve karın sağ ön-yan duvarından parietal periton ve kas tabakasını içeren 1 cm2 'lik biopsi alınarak peritonit oluştuğu histopatolojik incelemelerle doğrulandı.Piroksikam 0.250 mg/kg, Disodyum kromoglikat 10 mgr/kg, birinci doz intraperitoneal, sonraki dozlar intramuskuler olarak toplam 5 gün uygulandı. Kontrol grubunda ise sadece peritoneal eksuda kuru tamponla silindi ve karın kapatıldı. Ameliyat sonrası 15. gün karın sol kadrandan laparotomi yapıldı ve yapışıklıklar gözlendi. Yapışıklıkların yerleri ve şiddeti tespit edildi. Yapışıklığın en yoğun olduğu yerdeki periton, visseral organ, ve/veya fibröz bantlar biopsi için alındı. Mikroskobide iltihabi infiltrasyon, fibroblast aktivasyonu, damarlanma ve yabancı cisim dev hücresi reaksiyonu yönünden değerlendirildi. Sonuç olarak çalışmamızda bir nonsteroid-antiinflamatuar ilaç olan Piroksikam'ın yapışıklıkları önlemedeki etkisi olumlu yönde bulunmuştur (p<0.001). Piroksikam'ın immun yanıtı ne ölçüde etkilediği açık olarak ortaya konulabilirse yapışıklık oluşumunun önlenmesinde kullanılabilmesi mümkün olacaktır.
Anahtar Kelimeler: DİSODYUM KROMOGLİKAT, PERİTONİT, PİROKSİKAM, YAPIŞIKLIKIn spite of the various drugs and methods that have been used, adhesions are still among the most common causes of morbidity and mortality in postoperative period. In our study, the effects of proxicam and disodium cromoglycate on adhesion formation were observed in an experimental model of peritonitis. Thirty Sprague-Dawley rats were divided into 3 groups as proxicam, disodium cromoglycate and control. After peritonitis was made, abdominal incision was closed. Twenty-four hours later, the abdominal cavity was evaluated macroscopically about the peritonitis. Specimens for culture and histopathological examination were obtained and existence of peritonitis was shown by those examinations. Piroxicam 0.250 mg/kg and, disodium cromoglycate 10 mg/kg were applied by intraperitoneal injection at the end of the operation and then by intramuscular injection. Duration of the treatment was 5 days. At control group peritoneal exudate was swept by gauze pads and abdominal cavity was closed. On postoperative 15th day adhesions were observed along the left lateral incision of laparatomy. The localizations and severity of adhesions were identified. The parts of periton, viscus and/or fibrotic band where the adhesion was dens, were obtained for histopathological examination. The microscopic examination was based on the evaluation of infectious infiltration, fibroblast activation, vascularization and foreign body giant cells reaction. As a result, piroxicam that is a non steroidal anti inflammatory drug was found to be effective on prevention of adhesions (p<0.001). Proxicam could be used in the case of preventing adhesion formation, if its effects on immune response was clearly shown.
Keywords: ADHESION, DISODIUM CROMOGLYCATE, PERITONITIS, PIROXICAM