Amaç:
Abdominal ateşli silah yaralanmaları, travmaya bağlı morbidite ve mortalite oranlarında önemli bir paya sahiptir. Bilgisayarlı tomografi (BT), tanısal açıdan değerli bilgiler sağlayabilse de, definitif tedavinin gecikmesine neden olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, abdominal BT’nin cerrahi karar süreci ve zamanlama üzerindeki etkisini değerlendirmektir.
Yöntem:
Ocak 2013 ile Ocak 2023 tarihleri arasında, üçüncü basamak bir üniversite hastanesinde abdominal ateşli silah yaralanması nedeniyle tedavi edilen hastalar retrospektif olarak analiz edildi. Toplanan veriler arasında demografik bilgiler, fizyolojik parametreler, travma skorları, BT bulguları, başvurudan BT ve cerrahiye kadar geçen süreler ile klinik sonuçlar yer aldı. Hastalar, başvuru anındaki hemodinamik durumları ve resüsitasyona verdikleri yanıta göre "stabil" ve "instabil" olarak sınıflandırılarak karşılaştırıldı.
Bulgular:
Toplam 74 hastanın %94,5’i erkekti ve medyan yaş 32 idi. Hastaların 47’si (%63,5) hemodinamik olarak stabil, 27’si (%36,5) instabildi. Abdominal BT 67 hastaya (%90,5) uygulandı ve BT’ye kadar geçen medyan süre 28 dakika olarak saptandı. Stabil (28 dakika) ve instabil (30 dakika) hastalar arasında BT süresi açısından anlamlı fark yoktu (p = 0,934). BT bulguları doğrultusunda 10 hastada (%13,5) cerrahi dışı tedavi uygulanabildi. İnstabil grup içinde, 11 yanıtsız hastanın 7’sinde BT çekilmiş olup, bunların 6’sı (%54,5) eksitus olmuştur. Cerrahi uygulanan hastalarda, operasyona kadar geçen ortalama süre instabil hastalarda anlamlı ölçüde daha kısaydı (60,4 ± 36,7 dk vs. 93,2 ± 76,6 dk; p = 0,034). Perioperatif mortalite oranı %9,3 idi ve tüm ölümler resüsitasyona yanıt vermeyen instabil hastalarda görüldü.
Sonuç:
Abdominal BT, resüsitasyona yanıt veren başlangıçta instabil hastalarda bile, kesin tedavide anlamlı bir gecikmeye yol açmadan cerrahi planlamaya yardımcı olabilir. BT bulguları, seçilmiş olgularda nonoperatif tedaviyi destekleyebilir ve cerrahi girişim gereken hastalarda hedefe yönelik cerrahi yaklaşımların planlanmasına yardımcı olabilir. Ancak bu bulgular dikkatle seçilmiş hastalara özgüdür ve dikkatli biçimde yorumlanmalıdır; çünkü bu çalışma, BT’nin seçilmemiş hemodinamik olarak instabil hastalarda güvenliğini ortaya koymamaktadır. BT cihazının resüsitasyon alanına yakın konumu hızlı görüntülemeyi kolaylaştırmış olup, bulgular BT'nin uzak konumlandığı kurumlara genellenemeyebilir.
Purpose
Abdominal gunshot wounds contribute significantly to trauma-related morbidity and mortality. Computed tomography (CT) can provide valuable diagnostic information but may potentially delay definitive treatment. This study aimed to evaluate the role of abdominal CT in surgical decision-making and timing in patients with abdominal gunshot injuries.
Methods
We retrospectively analyzed patients with abdominal gunshot wounds treated at a tertiary university hospital between January 2013 and January 2023. Data collected included demographics, physiological parameters, trauma scores, CT findings, time intervals (from admission to CT and to surgery), and clinical outcomes. Patients were classified as hemodynamically stable or unstable based on admission parameters and their response to resuscitation, and the two groups were compared.
Results
Of the 74 patients (94.5% male; median age, 32 years), 47 (63.5%) were hemodynamically stable at presentation, while 27 (36.5%) were unstable. Abdominal CT was performed in 67 patients (90.5%), with a median time of 28 minutes from admission. The median time to CT was similar between stable (28 minutes) and unstable (30 minutes) patients (p = 0.934). Based on CT findings, nonoperative management was feasible in 10 patients (13.5%). Among the unstable group, CT was performed in 7 of 11 non-responders, 6 of whom (54.5%) died. Among those who underwent surgery, the mean time to operation was significantly shorter in unstable patients compared to stable ones (60.4 ± 36.7 vs. 93.2 ± 76.6 minutes; p = 0.034). The perioperative mortality rate was 9.3%, with all deaths occurring in hemodynamically unstable nonresponders.
Conclusion
Abdominal CT can aid surgical planning without causing significant delays in definitive treatment, even in initially unstable patients who respond to resuscitation. CT findings may support nonoperative management in selected cases and help guide targeted surgical interventions in those requiring operative intervention. However, these findings apply to carefully selected patients and should be interpreted cautiously, as this study does not establish the safety of CT in unselected hemodynamically unstable patients. The proximity of CT to the resuscitation area facilitated rapid imaging; findings may not generalize to institutions with remote CT placement.