AMAÇ: Yanık travması, etkilenen hastalar üzerinde fiziksel, fizyolojik ve ekonomik yansımaları olan ciddi sağlık problemidir. Bu çalışma, Türkiye’nin kuzeydoğusunda bulunan ve yaklaşık dört milyon kişilik bir nüfusa hitap eden, referans bir yanık tedavi merkezinin sekiz yılı aşkın sürede takip ettiği hastaların epidemiyolojik ve demografik özelliklerini sunmayı amaçlamaktadır.
GEREÇ VE YÖNTEM: Hastaların tıbbi dosyalarından, hastaların demografik özellikleri, yanık kaynağı, yanık mahalli, yanık yüzey alanı (YYA), yapılan cerrahi tedavi, hastanede kalış süresi ve mortalite oranları analiz edildi.
BULGULAR: En sık yanık sebebi sıcak sıvılara bağlı haşlanma yanıkları (2013 olgu, %74.2) idi. Yanık merkezimizin bulunduğu bölgenin iklim koşullarına bağlı olarak donma yanığı 16 (%0.6) olguda gözlemlendi. Yanık yüzey alanına göre hastalar gruplandırıldığında; hastaların %88.7’si %0–15, %8.0’i %15–30 ve %3.3’ü ise %30’dan fazla YYA’ya sahipti. En fazla izlenen mikroorganizma Pseudomonas aeruginosa idi. Yedisi çocuk olmak üzere toplam 24 (%0.9) hasta (8 erkek, 16 kadın) öldü.
TARTIŞMA: Tandırların kaldırılması ve yerine yüksekte kurulu olan fırınların oluşturulması, peynir ve tereyağı üretiminin daha gelişmiş şartlarda yapılması ve toplumun yanık konuları hakkında bilgilendirilmesi ile, bu bölgedeki yanık olguları büyük oranda azaltılabilir.
BACKGROUND: Burn trauma is a significant health problem that has physical, psychological, and economic repercussions on affected patients. The aim of this study was to present epidemiological and demographic characteristics of patients treated over an 8-year period at a reference burn treatment center located in the northeast of Turkey and serving a population of approximately four million people.
METHODS: Each patient’s medical record was reviewed, and demographic features, source of burns, place of residence, total body surface area (TBSA), surgical treatment, duration of hospital stay, and mortality rates were analyzed.
RESULTS: The most frequent cause of burn was scalding from hot liquids (2013 cases, 74.2%). Freeze burn was observed in 16 (0.6%) cases due to climatic conditions of the region where our burn center is located. Grouping based on TBSA revealed that 88.7% patients had TBSA of 0%–15%, 8% patients had TBSA of 15%–30%, and 3.3% patients had TBSA ≥ %30.The most common microorganism was Pseudomonas aeruginosa. A total of 24 patients (0.9%; 8 males, 16 females) died, including 7 children and 17 adults.
CONCLUSION: Removal of tandirs and replacement with high ovens, restriction of cheese and butter production under primitive circumstances, encouraging cheese and butter production via dairy farm systems, and raising people’s awareness through training programs could greatly reduce the number of the burn accidents occurring in this region.