Travma hastalarýnda ikinci darbenin oluþmasý enflamatuvar yanýtýn þiddetlenmesine ve çoklu organ geliþmesine neden olmaktadýr. Yanýk hasarý sonrasý oluþan enfeksiyon iki darbeli travma çalýþmalarý için uygun bir modeldir. Bu çalýþmada, ardýþýk yanýk ve sepsisten oluþan iki darbeli travma modelinde N-asetilsistein’in (NAS) etkinliði araþtýrýldý. GEREÇ VE YÖNTEM: Kýrk beþ sýçanda %30’luk oranda haþlanma yanýðý oluþturulduktan 72 saat sonra çekal baðlama ve delme yöntemi ile peritonit oluþturuldu. Grup I’de herhangi bir tedavi uygulanmadý. Grup II’deki sýçanlara peritonit sonrasýnda 150 mg/kg/gün dozunda intraperitoneal NAS tedavisi verildi. Grup III’e yanýk sonrasý 6 gün boyunca 150 mg/kg/gün dozunda NAS tedavisi uygulandý. Yedinci gün doku malondialdehit (MDA) ve glutatyon (GHS) düzeylerinin tayini ve histopatolojik hasarýn deðerlendirilmesi için örnekler toplandý. BULGULAR: Gruplar arasýnda mortalite farký yoktu. Tedavi gruplarýnda karaciðer ve ileum doku MDA düzeylerinde anlamlý azalma (p=0,01, p=0,02) saptandý. Grup II’de akciðer GSH düzeylerinin anlamlý olarak arttýðý (p=0,02) ve akciðer dokusunda histopatolojik hasar skorunun azaldýðý saptandý (p=0,005). SONUÇ: N-asetilsistein tedavisi çalýþýlan iki darbeli travma modelinde doku oksidatif stres düzeyini ve uzak organ hasarýný hafifletmiþtir. Bu konuda daha ileri deneysel ve klinik çalýþmalara ihtiyaç vardýr.

AMAÇ: Kontrolsüz kanamalar ölümlerin en sýk nedenlerindendir. Çalýþmada domuz femoral arteri yaralanmasý sonucu kan kaybýyla oluþan fizyolojik deðiþikliklere karþý zeolite mineralin (QC-ACS) etkisi deðerlendirildi. GEREÇ VE YÖNTEM: On altý domuz kullanýldý. Oblig bir kasýk kesisi sonrasýnda femoral arter bulunup 5 mm’lik kesi yapýldý. Denekler gruplara ayrýldý; altý domuzdan oluþan kontrol grubu’nda (KG) kanayan bölgeye gaz kompres konularak elle baský uygulandý. QC uygulanan gruptaki 10 domuzda ise kanayan alana doðrudan QC yerleþtirildi ve elle baský uygulandý. Çalýþma sürecinde ortalama arteriyel basýnç, kan kaybý ölçümleri gerçekleþtirildi. Histolojik inceleme için örnekler alýndý. BULGULAR: QC uygulanýmý sonrasýnda kan basýncýnda düþüþün tedricen azaldýðý saptandý. 60. dk’dan sonra serum laktat düzeyinde KG’ye göre anlamlý þekilde yükselme saptandý. Protrombin zamaný KG için 60 dk’da anlamlý uzamýþ bulundu. QC uygulamasýnýn kan kaybýný durduramadýðý ancak azalttýðý saptandý. Hematokrit deðerleri, QC uygulanan grupta KG’ye göre daha anlamlý idi. QC uygulamasý sonrasýnda ortaya çýkan yüksek ýsýya baðlý histopatolojik deðerlendirme sonucunda özellikle nöral dokuda orta derecede ödem ve vakuolar deðiþiklikler saptandý. SONUÇ: Çalýþmadaki fizyolojik parametreler deðerlendirildiðinde; zeolitin kanamaya baðlý kan kaybýný azaltma eðilimi gösterdiði ancak tam olarak durduramadýðý saptandý. Bu tür deneysel çalýþma sonuçlarýnýn rutin kullanýma sokulabilmesi için klinik çalýþmalarla desteklenmesi gerektiði kanýsýndayýz.

AMAÇ: Organ yetersizliðini öngören mikroalbüminüri, muhtemelen mekanik ventilasyon gereksinimi ile birlikte mekanik ventilasyon süresini de öngörmektedir. Bu çalýþmanýn baþlýca amacý, travma yoðun bakým ünitesi hastalarýnda mikroalbüminüri ile mekanik ventilasyon süresi arasýndaki bir iliþkinin varlýðýný ve insidansýný belirlemek olmuþtur.
GEREÇ-YÖNTEM: Bu gözlemsel çalýþmada, 60 kritik travma hastasý, mekanik ventilasyon süresine göre grup A (≤7 gün) ve grup B (>7 gün) olarak iki gruba ayrýldý. Yoðun bakým ünitesine kabul edilme sýrasýnda (ACR-1), yatýrýldýktan sonraki 24., 72. ve 120. saatler ile mekanik ventilasyonun baþladýðý ve kesildiði günlerde (sýrasýyla, ACR-2 ve ACR-3) seri spot idrar mikroalbümin-kreatinin oranlarý (ACR) ölçüldü. BULGULAR: Yoðun bakým ünitesine kabul edilme sýrasýnda, hastalarýn %70’i mikroalbüminüriye ve %63,3’ü de ≥100 mg g-1 seviyesinde bir ACR deðerine sahip oldu. Sýrasýyla A ve B grubu hastalarda ACR-1 [ortalama (SE)] 30 (6) ve 63 (16) mg g-1 (p=0,0002); ACR-2, 40 (4) ve 52 (8) (p=0.007); ACR-3 de 30 (11) ve 44 (11) (p=0,023) oldu. Bütün hastalar için ortalama (SE) ACR-2, mekanik ventilasyonun kesildiði gün 37 (4) mg g-1 seviyesinden 34 (8) mg g-1 seviyesine düþtü (p<0,01). SONUÇ: ACR, kritik travma hastalarýnýn yoðun bakým ünitesine kabul edildiði ilk günde bile uzamýþ mekanik ventilasyon riskinin tahmin edilmesinde kullanýlabilir.

Heterojen nüfustan elde edilen POSSUM (The Physiological and Operative Severity Score for Enumeration of Mortality and Morbidity) skorlama sistemi, bir denetim gereci olarak baþarýyla kullanýlmýþ ancak düþük risk gruplarýnda, mortaliteyi olduðundan daha fazla öngörür gibi görünmüþ ve bu nedenle de bu grup hastalar için alternatif olan P-POSSUM (Portsmouth predictor equation for mortality) skorlama sistemi tasarlanarak baþarýyla kullanýlmýþtýr. Bu prospektif çalýþmada, üçüncü basamak bir hastanede acil laparotomi uygulanan hastalarda bu iki denklem, ölümü öngörmede karþýlaþtýrýldý ve bunlarýn morbidite ile mortaliteyi öngörme geçerliliði test edildi. GEREÇ-YÖNTEM: Bu çalýþmaya acil laparotomi uygulanan 82 hasta kaydedildi. Gerçek morbidite ve mortalite oranlarý, lineer regresyon ve eksponansiyel analiz yöntemleri yoluyla POSSUM ve P-POSSUM denklemleri kullanýlarak, öngörülen mortalite ve morbidite oranlarý ile karþýlaþtýrýldý.
BULGULAR: POSSUM denklemi lineer regresyon analizi kullanýldýðýnda mortalite ve morbidite oranýný anlamlý þekilde olduðundan fazla öngördüyse de eksponansiyel analiz yöntemi kullanýldýðýnda baþarýlý bir þekilde öngördü. P-POSSUM ile mortalitenin öngörülmesi, lineer regresyon ve eksponansiyel analiz yöntemi kullanýldýðýnda iyi sonuç verdi; bununla beraber eksponansiyel analiz yöntemi lineer regresyon analizinden daha iyi sonuç verdi. SONUÇ: P-POSSUM skorlama sistemi mortaliteyi öngörmede POSSUM skorlama sisteminden daha iyi sonuç vermektedir; eksponansiyel yöntem ise lineer regresyon analizinden daha iyidir. Her iki denklem de acil laparotomi uygulanan hastalarýn riske dayalý cerrahi denetimi bakýmýndan yararlý gereçlerdir.

AMAÇ: Bu prospektif çalýþmada, künt abdominal travmanýn neden olduðu böbrek yaralanmalarýnýn saptanmasýnda sonografinin doðruluðu deðerlendirildi. GEREÇ-YÖNTEM: Bu çalýþmaya, yakýn zamanlarda künt karýn travma öyküsü olan, hem sonografi hem de bilgisayarlý tomografi (BT) alacak kadar stabil durumda olan 164 hasta (131 erkek, 33 kadýn) dahil edildi. Olgularýn hepsi renal görüntüleme endikasyonunu kabul etti. Ultrason, bütün hastalarda ilk görüntüleme yöntemi olarak, simültane gri skala B-mod tarama ve renkli Doppler çalýþmasý þeklinde gerçekleþtirildi. Travmanýn neden olduðu böbrek yaralanmalarýnýn deðerlendirilmesinde BT’nin seçkin görüntüleme yöntemi olduðu göz önünde bulundurularak, sonografi bulgularý BT sonuçlarý ile karþýlaþtýrýldý. BULGULAR: Böbrek sonografisi ve BT taramasý için gönderilen 164 hastanýn 103’ünde (%63), BT görüntüleme ile böbrek yaralanmasý saptandý; 14 hastada (%13,5), bilateral böbrek yaralanmasý saptandý. Amerikan Travma Cerrahisi Birliði (AAST) tarafýndan önerilen grade sýnýflamasý göz önünde bulundurularak, böbrek yaralanmalarýnýn %57’si, %24’ü, %9,5’i, %6’sý ve %3,5’ine BT tarama ile sýrasýyla grade I, II, III, IV ve V olarak taný konuldu. Yüz altmýþ dört hastanýn 66’sýnda (%40) ultrason bulgularý, böbrek yaralanmalarýyla uyumlu bulundu. Bu hastalarda, internal ekojenite ile birlikte olan parankimal hematom, perinefrik hematom ve pelvokaliektazi en yaygýn ultrason bulgularý idi. Böbrek yaralanmalarýnýn saptanmasýnda sonografinin genel duyarlýlýðý ve özgüllüðü, 0,8’lik bir pozitif öngörme deðeri, 0,57’lik bir negatif öngörme deðeri ve %79’luk bir genel doðrulukla birlikte sýrasýyla %48 ve %96 olarak bulundu. SONUÇ: Travmalý olgularýn deðerlendirilmesinde sonografinin kullanýlabilirliði ve uygulanmasýnýn kolay olmasýna karþýn, bu görüntüleme yöntemi, böbrek yaralanmalarýnýn saptanmasýnda düþük duyarlýlýða sahiptir ve önemli hasarlarý gözden kaçýrýr. BT görüntüleme, hemodinamik olarak stabil olan ve böbrek görüntülemesi bakýmýndan açýk endikasyonu bulunan böbrek travmalý kiþilerde taný yöntemi olarak göz önünde bulundurulmalýdýr.

AMAÇ: Nörotravma merkezleri, literatür analizi ve kendi deneyimlerinden elde edilen kanýt esasýna göre tedavi protokolleri geliþtirmiþtir. Bu yazýda, Bogota’nýn kuzey bölgesindeki kýrsal kesime yönelik bir travma merkezi olan Simòn Bolivar Hastanesi’ndeki ciddi travmatik beyin yaralanmasý (TBY) tedavisi ile ilgili kendi deneyimi gözden geçirildi. GEREÇ-YÖNTEM: Bu çalýþma, ciddi TBY’ye yönelik olarak Ocak 2002 ile Temmuz 2004 tarihleri arasýnda merkezin kendi protokolü gereði erken dekompresif kranyektomi (DK) uygulanan bir grup hastayý (n=16), böyle bir protokol uygulamaya sokulmadan önce tedavi edilen tarihi bir kontrol grubu (n=20) ile karþýlaþtýran bir olgu kontrol çalýþmasýdýr. Baþlýca sonuç deðiþkenleri olarak, altýncý aydaki mortalite ve Glasgow Sonuç Skoru (GOS) kullanýlmýþtýr. BULGULAR: Ciddi izole TBY’si olan 16 hastada uygulanan erken bir DK protokolü ile yaralanmadan itibaren 12 saatten daha kýsa bir süre içinde III ve IV arasýnda kalan bir Marshall skoru, tek baþýna ventrikülostomi ve Yoðun Bakým Ünitesi (YBÜ) tedavisi ile birlikte olan konvansiyonel yaklaþýma göre daha düþük bir mortaliteye neden olmuþtur. GOS, kontrol grubuna göre DK grubunda anlamlý þekilde daha iyi olmuþtur (p=0,0002). SONUÇ: Kolombiya Simòn Bolivar Hastanesinde, þiddetli TBY hastalarýna (Glasgow Koma Skalasý <9) yönelik olarak erken bir DK protokolünün kullanýlmasý, klinik sonuçlarý tek baþýna ventrikülostomi ve YBÜ tedavisi ile birlikte olan konvansiyonel yaklaþýma göre belirgin þekilde iyileþtirmiþtir.

AMAÇ: Aminoasit infüzyonu ile enerji tüketimi ve termojenezdeki artýþ arasýnda güçlü bir ilinti vardýr. Bu çalýþmada, yoðun bakýmda beyin ölümü tanýsý almýþ hastalarda termojenez ve enerji tüketimindeki artýþa aminoasit solüsyonlarýnýn etkisi araþtýrýldý.
GEREÇ-YÖNTEM: Çalýþmaya 26 beyin ölümü olgusu dahil edildi. Hastalara dört saat boyunca aminoasit solüsyonu verildi. Ýstirahat enerji tüketimleri endirekt kalorimetrik yöntemle ölçüldü. Ýstatistiksel analizler için ANOVA ve Bonferroni testleri kullanýldý.
BULGULAR: Yirmi dört hastada, tahmin edilen (hesaplanan) enerji tüketimi deðerleri (TET) ölçülen istirahat enerji tüketimi (ÝET) deðerlerinden daha yüksek bulundu. TET ile karþýlaþtýrýldýðýnda, tüm hastalarýn ortalama ÝET/TET deðerleri, ÝET’de %29 deðerinde bir azalma olduðunu gösterdi. Vücut ýsýsý ve enerji tüketimi deðerleri parenteral aminoasit infüzyonu sýrasýnda artmadý. Çalýþma boyunca herhangi bir zamanda, metabolik ölçümler ve baþlangýç deðerleri arasýnda istatistiksel herhangi bir fark bulunmadý. SONUÇ: Aminoasit solüsyonlarýnýn enerji tüketimi ve termojeneze olan uyarýcý etkilerinin beyin ölümü olgularýnda görülmediði (yok olduðu) kanýsýna varýldý. Bu sonuç, enerji tüketimi ve termojenezdeki artýþtan merkezi yollarýn sorumlu olabileceðini göstermektedir.

AMAÇ: Ýnce baðýrsak yaralanmalarýnda ek organ yaralanmasý varlýðýnýn komplikasyon ve mortalite üzerine etkileri deðerlendirildi. GEREÇ VE YÖNTEM: 2000-2005 yýllarý arasýnda kliniðimizde penetran karýn yaralanmasý sonucu ince baðýrsak yaralanmasý olan hastalar iki gruba ayrýlarak deðerlendirildi. Grup I’de izole ince baðýrsak yaralanmalarý, grup II’de diðer karýn organlarý ile birlikte ince baðýrsak yaralanmasý olan hastalar toplandý. Bu iki gruptaki hastalarýn verileri karþýlaþtýrýldý. BULGULAR: Yaþ ortalamasý 38,1±8,86 (daðýlým 17-53) olan 38 hastada (34E, 4K) ince baðýrsak yaralanmasý saptandý; olgularýn 20’si grup I’de, 18’i grup II’de yer aldý. Ýki grubun sýrasý ile PATI (penetrating abdominal trauma index) deðerleri 6,2±2,58, 17±6,36 idi, grup II’de anlamlý olarak daha yüksekti (p<0,001). Toplam komplikasyon oraný %23,68 bulundu; grup I’de %5, grup II’de %44,8 olup anlamlý olarak yüksekti (p<0,01). Yatýþ süresi grup II’de anlamlý olarak yüksekti (grup I: 5,95±4,63 gün, grup II: 9,38±3,8 gün) (p<0,01). Mortalite oraný %2,63 olup, ince baðýrsak yaralanmasýna baðlý deðildi. SONUÇ: Ýzole ince baðýrsak yaralanmalarý düþük komplikasyon oranlarý ile tedavi edilebilir. Ýnce baðýrsak yaralanmalarýnda ek organ yaralanmasýnýn varlýðý komplikasyon geliþimini arttýrmaktadýr. Yaralanma Þiddeti Ölçeði (ISS) ve PATI skorlarý komplikasyon geliþimi riskini tahmin etmede kullanýlabilir.

AMAÇ: Bu çalýþmada, sekonder peritonitli hastalarýn tedavisinde, Bogota bag ile geçici karýn kapatmanýn etkinliði ve sað kalýmdaki risk faktörleri deðerlendirildi.
GEREÇ-YÖNTEM: Sekonder peritonit nedeniyle Bogota bag kullanýlarak geçici olarak karýn kapatýlmasý uygulanan 37 hasta (22 erkek, 15 kadýn; ort. yaþ 63,5; daðýlým 44-83) ele alýndý. Hastalýðýn þiddetinin belirlenmesinde Acute Physiology and Chronic Health Evaluation II (APACHE II) ve Mannheim Peritonit Ýndeksi (MPI) skorlarý kullanýldý. APACHE II’nin sonuçlarý ve etkililiði ve MPI deðerleri, geriye dönük olarak deðerlendirildi.
BULGULAR: Mortalite oraný %43,2 olarak belirlendi. Yaþayan ve hayatýný kaybeden hastalarýn, baþvuru APACHE II (r=0,81, p=0,001) ve MPI (r=0,39, p=0,02) skorlarý ve ameliyat sayýlarý (1,6’ya karþýn 4,7 ameliyat) arasýnda yaþayanlarýn lehine anlamlý fark saptandý. Beþ hastada laparostomi primer olarak kapatýlýrken, yaþayan diðer hastalar sekonder iyileþmeye býrakýldý. SONUÇ: Sekonder peritonitli hastalarda Bogota bag ile geçici karýn kapatýlmasý, ucuz ve basit bir yöntem olup, þeffaflýðýyla altýndaki organlarýn ve enfeksiyonun gözlenmesine olanak saðlar. Yüksek APACHE II ve MPI skorlarý ve fazla sayýda relaparotomi uygulanmasý, daha yüksek mortalite oraný ile sonuçlanmaktadýr.

AMAÇ: Geniþ alanlý yanýklarý olan hastalarda, yanýk olmayan bütün deri kýsýmlarý donör alaný olarak kullanýlabilir. Donör saha problemlerini engellemek için, sünnet derisi kullanýmý düþük yanýk yüzdesi olan hastalarda iyi bir seçenek olabilir. GEREÇ-YÖNTEM: Ocak 1997 ile Aðustos 2007 tarihleri arasýnda yanýk merkezimizde tedavi edilen ve greft uygulanan 12 hasta geriye dönük olarak deðerlendirildi. BULGULAR: Sünnet derisi üç hastada tek baþýna, dokuz hastada diðer donör alanlardan alýnan greftlerle birlikte greft olarak kullanýldý. Ýki hastada sünnet derisi hiperpigmentasyonla sonuçlanan iyileþmenin tercih edildiði periareolar bölgede, diðer hastalarda vücudun farklý bölgelerinde kullanýldý. Sünnet derisi grefti için baþarý oraný %100 idi. Donör alan morbiditesi gözlenmedi. SONUÇ: Sünnet derisi oldukça esnek ve alýnmasý kolay olan tam kat bir grefttir. Greft ihtiyacý olan bütün erkek yanýklý çocuklarda uygulanmasý düþünülmelidir.

AMAÇ: Bu çalýþmada, erken laparoskopik kolesistektomi (LK) ile tedavi edilen akut kolesistitli (AK) hastalarýn klinik sonuçlarý deðerlendirildi. GEREÇ VE YÖNTEM: Selçuk Üniversitesi Meram Týp Fakültesi’nde Ocak 1994 ile Aralýk 2006 yýllarý arasýnda 3876 hastaya LK yapýldý. Bunlardan 182 hastaya (101 kadýn, 81 erkek) semptomlarýn baþlamasýndan itibaren ilk üç gün içinde kolesistektomi uygulandý. Hastalarýn dosyalarý klinik, biyokimyasal, radyolojik ve ameliyat bulgularý, ameliyat sonrasý komplikasyon ve morbiditeye etkisini saptamak için geriye dönük olarak deðerlendirildi.
BULGULAR: Akut kolesistli olgularda açýða geçme oraný 31 (%17,03) idi. Ameliyat sonrasý hastanede kalýþ süresi baþarýlý LK grubunda 4, açýk kolesistektomiye geçilen grupta 7 gün olarak saptandý. Laparoskopik tamamlanan ve açýða geçilen kolesistektomi gruplarý arasýnda hastanede yatýþ süresi ve safra kesesi duvar kalýnlýðý yönünden istatistiksel olarak anlamlý fark bulundu. Çalýþmamýzda açýða geçme ile ilgili faktörler; erkek cinsiyeti, ultrasonografide perikolesistik sývý gözlenmesi, gangrenöz tip kolesistit ve safra kesesi duvar kalýnlýðýnýn 1 cm ve üzerinde olmasý idi. SONUÇ: LK, seçilmiþ AK’li hastalarda güvenli bir yaklaþýmdýr. Erkek cinsiyeti, ultrasonografide perikolesistik sývý gözlenmesi, gangrenöz kolesistitler ve safra kesesi duvar kalýnlýðýnýn 1 cm ve üzerinde olmasý yüksek açýk cerrahiye dönme riski ile beraberdir.

AMAÇ: Tüm ölümlerin yaklaþýk %14’ünden sorumlu olan travmalarýn %10’u genitoüriner sistemi etkilemektedir. Bu çalýþmada, kliniðimizde genitoüriner travma nedeni ile yatýrýlarak takip edilen hastalar geriye dönük olarak deðerlendirildi. GEREÇ VE YÖNTEM: 2003-2007 tarihlerinde kliniðimize yatýrýlarak takip edilen genitoüriner travmalý olgular geriye dönük olarak incelendi. Toplam 108 hasta (92 erkek, 16 kadýn; ort. yaþ 35,8±17,5; daðýlým 6-87) yaþ, cinsiyet, travmanýn meydana geliþ tipi, etkilenen organ türü, travma evrelemesi, eþlik eden diðer organ yaralanmalarý, radyolojik görüntüleme yöntemleri ve uygulanan tedavi yöntemleri deðerlendirildi. BULGULAR: Olgularýn 68’inin (%63) künt, 25’inin (%24) penetran, 12’sinin (%11) iyatrojenik travmaya ve 3’ünün (%3) spontan organ yaralanmasýna maruz kaldýðý saptandý; 34’ünde (%32) böbrek, 11’inde (%10) üreter, 18’inde (%17) mesane, 27’sinde (%25) üretra, 6’sýnda (%6) testis ve 12’sinde (%10) penis travmasý meydana geldiði görüldü. Böbrek travmalý olgular incelendiðinde, 17’sinde (%50) evre 3, 11’inde (%32) evre 4, 6’sýnda (%18) evre 5 böbrek hasarý saptandý; bu olgularýn 6’sý (%18) ameliyat edildi. SONUÇ: Travmanýn oluþ biçimi ve derecesi açýsýndan sonuçlarýmýz literatür bilgisi ile paralellik göstermektedir. Ülkemizde ürogenital travma oranlarýyla ilgili yeterli bilgi bulunmamasý nedeniyle, referans merkezlerinin travma kayýt bilgilerini derleyip yayýnlamasýnda yarar olduðu düþünülmüþtür.

AMAÇ: Travmatik diyafram yýrtýðý (DY) olgularý deðerlendirildi; taný zorluðu ve tanýdaki gecikmenin önemi vurgulandý, tedavi yöntemi ve sonuçlarý irdelendi. GEREÇ VE YÖNTEM: Cerrahi uygulanan travmatik DY’li 13 hasta (11 erkek, 2 kadýn; ort. yaþ 34,6; daðýlým 7-52 yaþ) demografik özellikler, travma þekli ve zamaný, bulgular, taný yöntemleri, yerleþim, cerrahi tedavi, morbidite ve mortalite yönünden deðerlendirildi. BULGULAR: Travma, olgularýn sekizinde (%61,6) künt, beþinde (%38,4) penetran þekildeydi. Radyolojik olarak 11 olguda karýn içi organlarýn toraks içine doðru yer deðiþtirdiði saptandý. Taný konma süresi altý olguda (%46,1) 2-20 yýl arasýnda deðiþiyordu. Bunlarýn üçü penetran, üçü künt travma grubundaydý. Üç olguda ek organ yaralanmalarý nedeniyle baþka bir merkezde yapýlan torakotomi ve laparotomiye raðmen taný atlanmýþtý. Yýrtýk yeri 12 olguda sol, bir olguda sað hemidiyaframdaydý. Tüm olgulara torakotomi ile yaklaþýlarak primer onarým yapýldý. Ameliyat sonrasý bir olguda morbidite geliþirken, mortalite izlenmedi. SONUÇ: Travmalý hastada akut dönemde kolaylýkla atlanabilmesi nedeniyle DY þüphesi akýlda tutulmalý, eþlik eden patolojiler nedeniyle yapýlan torakotomi ve laparotomilerde diyafram dikkatli þekilde incelenmelidir. Gecikmiþ taný morbidite ve mortaliteyi arttýracaktýr.

AMAÇ: Bu çalýþmada, skorlama sistemlerinden Ohmann ve Eskelinen skorlarý, lökosit sayýsý ve ultrasonografinin (USG) akut apandisit tanýsýndaki yeri saptanmaya çalýþýldý. GEREÇ VE YÖNTEM: 01.05.2004-01.09.2005 tarihleri arasýnda akut apandisit ön tanýsý ile ameliyat edilen 186 hasta (105 erkek, 81 kadýn; ort. yaþ 29,94±12,70; daðýlým 6-70), geriye dönük olarak tarandý; Ohmann, Eskelinen skorlarý, lökosit sayýsý ve USG’nin tanýdaki önemi ve cinsiyetler arasýnda fark olup olmadýðý saptanmaya çalýþýldý. BULGULAR: Ohmann ve Eskelinen skorlarý deðerlendirildiðinde, genel hasta grubunda ve kadýn hastalarda apandisit olan ve olmayanlar arasýnda anlamlý fark saptandý (tüm gruplar için p=0,01); erkek hastalar için apandisit olan ve olmayanlar arasýnda fark saptanmadý (sýrasý ile p=0,341 ve p=0,217). Lökosit sayýsýnda artýþ ve USG deðerlendirilmesine bakýldýðýnda, kadýn hastalarda apandisit olan ve olmayanlar arasýnda lökosit sayýsýnda artýþ ve pozitif USG bulgusu arasýnda anlamlý fark saptandý (sýrasý ile p=0,001 ve p=0,001); erkek hastalarda anlamlý fark saptanmadý (sýrasý ile p=0,480 ve p=0,732). SONUÇ: Ohmann ve Eskelinen gibi skorlama sistemlerinin apandisit tanýsýnda veya tanýdan uzaklaþmak için kullanýlmasý, özellikle birinci basamak saðlýk hizmeti verilen ünitelerde kullanýlabilir. Apandisit tanýsýnýn güç olduðu özellikle üreme çaðýndaki kadýnlarda ise lökosit sayýsýndaki artýþýn tek baþýna belirleyici olabileceði ve USG’nin de ayýrýcý tanýda deðerli olduðu düþüncesindeyiz.

Toraks ve karýn bölgesinde, künt veya penetran travmalara baðlý olarak diyafram yýrtýðý meydana gelebilir. Belirgin iþaretleri, fiziksel inceleme bulgusu ve radyografik görüntüsü bulunmayan olgularda diyafram yýrtýðýnda taný kolaylýkla atlanabilir. Torako-abdominal bölge travmasý ile baþvuran hastalarda diyafram yýrtýðý olabileceði akla getirilmelidir. Taný konulamayan olgularda semptomlar geç dönem ortaya çýkabileceði gibi hiç bulgu vermeyebilir. Travmatik diyafram yýrtýðýnýn tedavisi cerrahidir. Bu yazýda, travmadan yýllar sonra tanýsý konan iki gecikmiþ diyafram yýrtýðý olgusu sunuldu.

Glomus tümörleri genellikle ekstremitelerde görülen, selim seyirli yumuþak doku tümörleridir, gastrointestinal sistem (GÝS), ürogenital ve solunum sistemi gibi vücudun diðer kýsýmlarýnda daha seyrek rastlanýlýr. GÝS’de görülen glomus tümörlerinin çoðu midenin antrum kýsmýnda yerleþim gösterir. Çoðu küçüktür (genellikle <4 cm) ancak bazen daha büyük olabilir. Bu yazýda, 2 aydan beri aralýklý olarak bulantý, kusma, hematemez ve melena yakýnmalarý ile baþvuran 31 yaþýndaki kadýn hastada saptanan, bir mide glomus tümör olgusu sunuldu. Üst GÝS endoskopisinde prepilorik bölgede, üzeri ülsere, submukozal lezyon olarak taný konuldu. Hastaya, lezyonu içerecek tarzda parsiyel gastrektomi ameliyatý uygulandý. Glomus tümörünün tanýsý immünohistokimyasal deðerlendirme ile de teyit edildi. Glomus tümörü iyi huyludur ve radikal bir cerrahi prosedür gerektirmediðinden en önemli yaný histolojik tanýsýnýn konulmasý ve midenin sýk görülen diðer lezyonlarýndan özellikle de kötü huylu tümörlerinden ayýrt edilmesidir.

Ascaris lumbricoides dünyadaki en yaygýn helmintik hastalýklardan biri olup birçok komplikasyon oluþturabilir. Helmintin safra yollarý içinde varlýðýnýn gösterilmesi, özellikle çocuklarda, nadir bir durumdur. Bu yazýda, cerrahi akut karýn bulgularýna benzer þikayetlerle baþvuran ve safra yollarý içinde askaris helminti gösterilen bir olgu sunuldu. Ultrasonografik deðerlendirme ile tanýsý konan hastaya, tedavide mebendazol ve antispazmolitik verilerek tedavi saðlandý. Biliyer askariazis çocuk yaþ gurubu hastalar dahil olmak üzere endemik bölgelerden gelen hastalarda görülen akut karýn aðrýsý tablosunda ayýrýcý tanýda düþünülmelidir.

Delici ve kesici aletle olan penetran spinal kord yaralanmalarý seyrek görülür. Bu yaralanmalarda spinal kordun nöral elamanlarýnýn doðrudan hasarý, kord infarktý ve nadiren de intardural veya epidural hematoma olabilir. Bu yazýda, býçakla spinal kord ve L4 kök yaralanmasý olan iki olgu sunuldu. Birinci olgu 22 yaþýndaki erkek hasta, sýrt bölgesinin ortasýndan býçakla yaralanma þikayeti ile acil polikliniðimize baþvurdu. Nörolojik muayenesinde paraplejik olan hastanýn spinal MRG incelemesi ile T7-T8 seviyesinde total spinal kord lezyonu saptandý. Yara primer dikilmesine edilmesine raðmen, takibinde beyin omirilik sývýsý sýzýntýsýnýn olmasý nedeniyle ameliyata alýndý. Ameliyatta T7-T8 total laminektomi yapýlarak yýrtýlmýþ olan duramater primer olarak dikildi. Ýkinci hasta, belinde býçakla yaralanma sonrasý acil polikliniðimize baþvurdu. Hastanýn L3 seviyesindeki yara yerinde sap kýsmý kýrýlmýþ býçak 2-3 cm’lik derinlikte görüldü. Hasta acil olarak ameliyata alýnarak kýrýlan ve metalik kýsmý içeride kalmýþ olan býçak çýkartýdý.

Kronik subdural hematomun spontan rezolüsyonu literatürde nadir olarak bildirilmektedir. Bu yazýda, otuz beþ yaþýndaki bir erkek olgunun manyetik rezonans görüntüleme incelemesinde hacmi yaklaþýk olarak 76,5 ml ölçülen geniþ bir kronik subdural hematomun spontan rezolüsyonu sunuldu. Hastanýn nörolojik incelemesinde patolojik bulguya rastlanmadý, serebral anjiyografi ve EEG incelemeleri normal bulundu. Kronik subdural hematomlarýn fizyopatogenezindeki olasý mekanizmalar, spontan rezolüsyonu diðer literatür bilgileri eþliðinde tartýþýldý.

Doðum travmasýna baðlý meydana gelen distal humerus epifiz ayrýlmasý oldukça seyrek görülen bir durumdur ve sýklýkla dirsek ekleminin arkaya çýkýðý ile karýþtýrýlýr. Acil týp ve ortopedi doktorlarý, yenidoðanlardaki dirsek travmalarýný deðerlendirirken distal humerus epifiz ayrýlmasý konusunda son derece dikkatli davranmalýdýrlar. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ayýrýcý tanýda önemli yer tutar. Bu yazýda, yenidoðanda ultrasonografi ve MRG tekniklerinden yararlanarak distal humerus epifiz ayrýlmasýnýn tam olarak görüntülenmesi ve orta dönem cerrahi sonucunun verilmesi amaçlandý.