Head trauma is one of the leading causes of morbidity and mortality in neurosergery practice. Epidural hematoma, subdural hematoma, intracerebral hematoma and depression fractures are surgically treatable complications of the head trauma. Early diagnosis and initial management of the head trauma complications, is of vital importance. Recently some reports discuss indications and timing of surgery. We retrospectively evaluated 348 patients admitted to our clinic with the diagnosis of head trauma and operated on. They were studied in the two groups. One is the patients who were referred from another clinic after initial handling posttravmatically, the second group was the ones, directly admitted to our clinic posttravmatically. Change in the surgical pathology during the initial handling and transport period preoperatively was evaluated. Results showed us that in referred patients group, during the time from trauma to surgery surgical pathology either increased in size or an additional pathology was added to the scene. So trauma patients must not be kept waiting in primary handling centers, because pathology may change in size or in nature during the transfer period.
Keywords: DEPRESSION FRACTURE, INTRACRANIAL HEMATOMA, SURGICAL TIMINGKafa travması günümüz nüroşirürji pratiğinin önde gelen morbidite ve mortalite sebeplerindendir. Epidural hematom, subdural hematom, intraserebral hematom ve çökme kırıkları kafa travmasının cerrahi ile tedavi edilebilir komplikasyonlarındandır. Kafa travması komplikasyonlarının erken tanı ve tedavisi hayati öneme sahiptir. Son yıllarda bazı yazılarda cerrahinin endikasyonları ve zamanlaması konusunda tartışmalar vardır. Bu çalışmada kliniğimize kafa travması tanısı ile başvurup cerrahi tedavi gören 346 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Hastalar iki ayrı grupda çalışıldı. Bir grupta ilk müdahale başka merkezde yapıldıktan sonra kliniğimize refere edilen hastalar diğer grupta ise travmadan sonra direkt kliniğimize başvuran hastalar değerlendirildi. Hastaların cerrahi tedavi gerektiren patolojilerinde travmadan cerrahiye kadar geçen sürede olan değişiklikler çalışıldı sonuçlar değerlendirildiğinde, başka bir merkezden kliniğimize refere edilen hastalarda cerrahiye kadar geçen sürede patolojinin büyüklüğünde değişiklik olması yada tabloya ek patolojiler eklenmesi ihtimali, direk kliniğimize başvuranlardan daha yüksek bulundu. Buna göre travmalı bir hastanın mümkün olan en kısa sürede gerçek tedavisinin yapılacağı bir merkeze ulaştırılması ve cerrahinin mümkün olan en kısa zamanda yapılması gerekmektedir. Yaralının ilk müdahale yapıldığı yerde gereksiz bir takım tetkik ve tedavilerle oyalanması, daha çabuk bir müdahale ile hayat kurtarıcı olabilecek işlemlerin yapılmasına ve bunların yapılacağı yere ulaşmasının gecikmesine sebep olacaktır.
Anahtar Kelimeler: CERRAHİ ZAMANLAMA, ÇÖKME KIRIKLARI, İNTRAKRANİAL HEMATOMLAR