Mermilerde oluþan Ateþli Silah Yaralanmalarýnda, mermiye ait balistik özelliklerin, yaranýn þiddet ve derinliði üzerine etkilerini araþtýrmak amacýyla, düþük hýzlý tabanca ve yüksek hýzlý piyade tüfeði mermilerinin, doku simulanlarý üzerine etkileri deneysel olarak deðerlendirildi. Çalýþmada kullanýlan 7.65 tabanca mermisinin, kütlesi ile kalýcý kavite oluþturduðu, tüfek mermilerinin ise kalýcý kaviteye ek olarak deðiþik boyutlarda geçici kaviteye neden olduklarý gözlendi. Doku simulanlarý olarak %10 jelatin ve literatürde ilk kez parafin blok ve izli mermi kullanýlarak, statik ve dinamik olarak geçici kaviteler gösterildi. Yapýlan çalýþma ile, yüksek hýzlý mermilerle oluþan yaralanmalarda, geçici kavitenin yaptýðý blast etki sonucu, mermi yolunun çevresindeki dokularda, tedavi seçeneklerinde düþünülmesi gereken ek yaralanmalarýn olabileceði sonucuna varýldý.

Ameliyat sonrasý erken ve geç dönemde görülen karýn içi yapýþýklýklar, kullanýlan çok sayýda ilaç ve yönteme raðmen büyük sorunlar yaratmakta, morbidite ve mortalitenin artmasýna yol açmaktadýr. Çalýþmamýz, sýçanlarda geliþtirilen peritonit modelinde Piroksikam (Piroxicam) ve Disodyum kromoglikatýn (Disodium cromoglycate)yapýþýklýk oluþumu üzerine olan etkilerini araþtýrmak amacý ile planlandý. Spraque-Dawley cinsi 30 adet sýçan Piroksikam, Disodyum kromoglikat ve kontrol grubu olmak üzere üç gruba ayrýldý. Peritonit oluþturulduktan sonra karýn katlarý kapatýldý. 24 saat sonra karýn peritonit yönünden makroskopik olarak deðerlendirildi, mikrobiyolojik inceleme için kültür alýndý ve karýn sað ön-yan duvarýndan parietal periton ve kas tabakasýný içeren 1 cm2 'lik biopsi alýnarak peritonit oluþtuðu histopatolojik incelemelerle doðrulandý.Piroksikam 0.250 mg/kg, Disodyum kromoglikat 10 mgr/kg, birinci doz intraperitoneal, sonraki dozlar intramuskuler olarak toplam 5 gün uygulandý. Kontrol grubunda ise sadece peritoneal eksuda kuru tamponla silindi ve karýn kapatýldý. Ameliyat sonrasý 15. gün karýn sol kadrandan laparotomi yapýldý ve yapýþýklýklar gözlendi. Yapýþýklýklarýn yerleri ve þiddeti tespit edildi. Yapýþýklýðýn en yoðun olduðu yerdeki periton, visseral organ, ve/veya fibröz bantlar biopsi için alýndý. Mikroskobide iltihabi infiltrasyon, fibroblast aktivasyonu, damarlanma ve yabancý cisim dev hücresi reaksiyonu yönünden deðerlendirildi. Sonuç olarak çalýþmamýzda bir nonsteroid-antiinflamatuar ilaç olan Piroksikam'ýn yapýþýklýklarý önlemedeki etkisi olumlu yönde bulunmuþtur (p<0.001). Piroksikam'ýn immun yanýtý ne ölçüde etkilediði açýk olarak ortaya konulabilirse yapýþýklýk oluþumunun önlenmesinde kullanýlabilmesi mümkün olacaktýr.

Ateþli silah yaralanmalarýnda, mermide oluþan þekil bozukluðu (deformasyon) ve parçalanma (fragmantasyon), sýk karþýlaþýlan bir durumdur. Günümüzde çelik alaþýmýndan yapýlmýþ, sert uçlu tabanca mermilerinin aksine, piyade tüfeði mermileri genellikle yumuþak bakýr uçludur. Her iki tür merminin deformasyon ve fragmantasyon etkisi yapýlan statik ve dinamik deneysel çalýþma ile araþtýrýldý. Bu amaçla 7.65 tabanca ve G3 tüfek mermileri, yassý ve uzun kemikler ve yumuþak yað bloklarý ve jelatin kullanýldý. Çalýþma sonucunda, G3 tüfek mermisinin kolaylýkla þekil bozukluðu gösterdiði ve parçalandýðý, normal yapýdaki mermiye oranla etkisinin arttýðý saptandý.

Bu çalýþmada antitrombotik ve fibrinolitik özellikleri olan heparin,düþük molekül aðýrlýklý heparin ve defibrotide'in postoperatif adezyonlar üzerine etkileri araþtýrýldý. Herbiri 7 denekten oluþan 6 çalýþma ve bir kontrol grubundaki deneklere, adezyon oluþturmak için çekum serozasýna 1 cm. insizyon yapýldý ve parietal peritondan 1x 1 cm'lik alan çýkarýlarak oluþan defektler tek tek konulan 4/0 ipek sütürlerle onarýldý. Her 3 ajan intraperitoneal tek doz ve sübkütan 7 gün süreyle uygulandý. Sekizinci gün yapýlan relaparotomilerde adezyonlar makromorfolojik olarak deðerlendirildi. Cilt altý olarak heparin düþük molekül aðýrlýklý heparin ve defibrotide uygulanan gruplarda brid oluþumu kontrol grubuna göre anlamlý olarak daha az bulundu.(p< 0.01 ). Intraperitoneal olarak tek doz uygulanan gruplarda ise, kontrol grubuna göre anlamlýlýk saptanmadý. (p> 0.05).

Travmaya baðlý inkomplet üretra rüptürleri geç dönemde üretral darlýk geliþmesine neden olabilir. Bu darlýklarýn optik üretrotomla tedavisi yaygýn olarak kullanýlan bir tedavi modelidir. Ekim 1994 Mart 1998 tarihleri arasýnda inkomplet üretra rüptürü nedeniyle sistostomize edilip, optik üretrotomla tedavi edilen 22 hasta, retrospektif olarak, preoperatif ve postoperatif retrograd / voiding sistoüretrografý, üroflowmetri parametreleri açýsýndan deðerlendirildi. Preoperatif üretrografilerde ortalama darlýk uzunluðu 11.82 + 6.12 mm, üroflowmetride ortalama Qmax deðerleri 7.36+ 2.63 ml/sn idi. Hastalarýn tümü optik üretrotomla tedavi edildi. Postoperatif Qmax deðerleri 19.36+6 ml/sn olarak saptandý. Ortalama takip süresi 21.18 + 9.56ay idi ve 16 hasta tek seansta tedavi edildi. 3 hastada rekürran darlýk geliþti ve bu hastalara ikinci seans optik üretrotomi uygulandý. 3 hastaya da benign prostat hiperplazisi için transüretral rezeksiyon yapýldý. Travmaya baðlý oluþan inkomplet üretra rüptürlerinde, iyatrojenik komplet üretra rüptürüne neden olmamak için hastalar baþlangýçta sistostomize edilip, geç dönemde reparasyon uygulanmalýdýr. Bu, yalnýzca tedavinin etkinliðini artýrmakla kalmaz, ayný zamanda komplikasyon oranýný da azaltýr.

Bu çalýþma, 1991-1997 yýllarý arasýnda, toraksa travmasý nedeniyle Ege Üniversitesi Týp Fakültesi Göðüs Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalý'na acil olarak yatýrýlan 270 hastayý kapsamaktadýr. Retrospektif olarak incelenen olgular yaþ, cins, travma etkeni, eþlik eden organ yaralanmalarý, uygulanan tedavi yöntemi,morbitide ve mortalite açýsýndan araþtýrýlmýþtýr. Erkek/kadýn oraný 5.0, yaþ aralýðý ve ortalamasý sýrasýyla 19-68 ve34.8 olarak bulundu. Yaralanmalarýn! 85'i (%69) künt travma sonucu ortaya çýkmýþ olup etyolojide trafik kazalarý ilk sýrayý almaktaydý. Kayýtlara geçen 85(%31) penetre yaralanmadan 57si kesici-delici aletler tarafýndan oluþturulmuþtu. Yandaþ yaralanmalar arasýnda en sýk extremite fraktürleri, majör vasküler yaralanmalar ve batin yaralanmalarý izlendi. Olgularýn 37'sine (%14) torakotomi uygulanmasý gerekti ve bunlardan 19'u acil koþullarda opere edildi. Ortalama yatýþ süresi 8.7 gündü.Mortalite 6 olgu ile %2 oranýnda saptandý. Ateþli silah yaralanmalarýnýn morbiditeye ve yatýþ süresine etkisi istatistiksel olarak anlamlý bulundu (sýrasýyla p < 0.001 ve p < 0.05).

Travmatik diyafragma rüptürlerinin ilk baþvuru anýndaki taný güçlüðü, morbitide ve mortaliteyi arttýran en önemli nedendir. Erken tanýdaki güçlük, taný yöntemlerinin yetersizliði ve ek organ yaralanmalarýna baðlý oluþan klinik tablonun diyafgrama rüptürünü gizlemesine baðlýdýr. Bu çalýþmada, 1990-1996 yýllarý arasýnda Çukurova Üniversitesi Týp Fakültesi Kliniðinde 24 penetren diyafragmatik rüptür (Grup 1), 12 künt travmatik diyafragmatik rüptür taný ve tedavisi 12 saat ile 12 yýl geciken 3 olgu (grup 3) retrospektif olarak deðerlendirilmiþtir. Grup 1 ve Grup 2'deki olgularýn büyük çoðunluðunda ek organ yaralanmasý saptanmýþ ve taný tümünde laparotomi sýrasýnda konulmuþtur. Prolen mesh kullanýlan bir olgu dýþýnda konulmuþtur. Grup 3'teki olgularýn tanýsý akciðer ve bilgisayarlý tomografi ile konulmuþtur. Prolen mesh kullanýlan bir olgu dýþýnda, bütün diyafragmatik rüptürler primer olarak onarýlmýþtýr. Grup 1'de 1 olgu kaybedilmiþ,mortalite % 4; Grup 2'de 2 olgu kaybedilmiþ,mortalite%l6.6 olarak bulunmuþtur. Grup 3'teki olgularda ise mortalite oluþmamýþtýr. Bu çalýþmanýn amacý, göðüs ve karýn travmalý olgularda künt travmada olduðu gibi penetran yaralanmalarda da diafragma rüptürünü düþünmek gerektiðini vurgulamaktadýr. Eksplorasyon tamamlanmadan önce diyafragma rüptürü ekarte edilmelidir. Ayný zamanda, travmayý takiben akciðer grafisinde akciðer bazalinde ve diyafragma sýnýrýnda düzensizlik saptanan olgular, diyafragma rüptürü yönünden araþtýrýlmalýdýr. Diyafragma rüptürlü olgularda uygun tanýsal yaklaþýmlar hastayý geç dönem komplikasyon geliþiminden koruyabilir.

Bu retrospektif çalýþmada, Yüzüncü Yýl üniversitesi Týp Fakültesinde akut apendisit nedeniyle opere edilen 109 açýk, 37 laparoskopik apendektomi olgusunun sonuçlarý karþýlaþtýrýlmýþtýr. Ortalama ameliyat süresi açýk apendektomi (AA) yapýlanlarda 37, laparoskopik (LA) grupta 49 dakika idi. Apendektomi sonrasý oral gýdaya AA' da ortalama 36 saatte, LA'da 18 saatte baþlanabildi. Toplam komplikasyon oraný AA'da %14.7, LA'da %5.4 oldu. Analjezi ihtiyacý LA'da daha az idi. Yoðun yapýþýklýklar ve kanama nedeniyle 2 laparoskopik olguda açýða dönülmek zorunda kalýndý (% 5.4). Hastanede kalýþ süresi LA'da daha kýsa idi. Sonuç olarak, Laparoskopik apendektominin güvenli olduðunu ve hastaya belirgin bir konfor saðladýðýný düþünüyoruz.

Eylül 1996 Haziran 1997 tarihleri arasýnda Çocuk Acil Servisimize baþvuran 78 travma olgusu retrospektif olarak deðerlendirilmiþtir. Olgularýn cinsiyet, yaþ, travma þekli, travmanýn hangi mevsimde olduðu, kazanýn olduðu yer, kazadan sonra ilk müdahale zamaný, yaralanan bölge ve pediatrik travma skoru deðerlendirilmiþtir. Hastalarýn %31'i kýz (%39.7), 47 'si erkek (%60.3) idi. Pediatrik travma skoru 7 12 arasýnda idi. Olgularýn %43.6 sý travma sonrasý ilk bir saat içinde çocuk acil servise getirilmiþti ve %7.7 'si ilk 24 saatten sonra çocuðun þikayeti olmasý nedeniyle getirilmiþti. Hastaneye getiriliþ saati ile hastanede daha uzun kalma arasýnda direkt iliþki saptandý.

El yaralanmalarý günlük yaþamda çok sýktýr ve acil servis bölümlerinin iþ yükünde ilk sýralarda yer almaktadýr. Ön kol ve el özel karmaþýk iþlevleri nedeniyle farklý bir anatomiye sahip olduðu için ön kol ve elin yaralanmalarý çoðunlukla kombine yaralanmalar þeklinde olmaktadýr. El yaralanmalarýnýn tedavisinde temel amaç hastaya yaralanmýþ el fonksiyonlarýnýn çoðuna mümkün olduðunca erken zamanda sahip olabilmesini saðlayacak en iyi hizmeti vermektir. Bu nedenle erken primer onarým en uygun yaklaþýmdýr. Bu çalýþmada 2,5 yýl içinde (1.1.1995 - 30.6.1997) kliniðimize baþvuran 1937 el ve ön kol yaralanmasýný etiyoloji, yaralanma tipi ve özellikleri açýsýndan deðerlendirdik.

Ters akýmlý ulnar önkol flebi, gibi el rekonstrüksiyonu amacý ile kullanýlan ince fasyokutan bir fleptir. Kliniðimizde palman bölge, tenor bölge, el dorsumu ve beþinci parmak rekonstrüksiyonu amacýyla oniki olguda kullanýlmýþtýr. Ters akýmlý ulnar önkol flebi rotasyon arkýnýn parmar bölgede olmasý, uzun pedikülü, yað dokusunun az olmasý ile ince ve kýlsýz deri taþýmasý, güvenilir olmasý ve donor alan özellikleri açýsýndan farklý özellikler taþýmaktadýr. Flep, kompleks el yaralanmalarý rekonstrüksiyonunda bir seçenek olarak sunulmaktadýr.

Posttravmatik gecikmiþ epidural hematomlarýn patogenezi tartýþmalýdýr. Bu çalýþmada 7 yeni olgu sunulmuþ ve daha önceden rapor edilmiþ 48 olgu gözden geçirilmiþtir. Kliniðimizde 7 yýllýk bir period süresince 74 epidural hematom olgusu arasýnda 7gecikmiþ epidural hematom olgusu saptandý. 5 olgu erkek (%71.4), 2 olgu bayan olup (%28.5) yaþ ortalamasý 16.7 yýldý (yaþ aralýðý: 11-21). Kabul sýrasýnda bir olgu hariç, Glasgow Koma Ölçeði puanlamalarý 11 ve daha üstündeydi. 6 olguda (%85.7) gecikmiþ hematoma komþu alanda fraktür mevcuttu. Hematomlarýn hiç biri ilk bilgisayarlý tomografi tetkikinde mevcut deðildi. Hematomlar travma sonrasý 3. Saat ve 6. günler arasýnda ortaya çýktý, ve en sýk karþýlaþan lokalizasyon frontal bölgeydi. 7 olgunun 3'ünde servikal travma mevcuttu. Hastaneye yatýþlarý ile gecikmiþ hematomun saptanmasý arasýndaki sürede 2 hastanýn nörolojik durumunda deðiþine olmadý, 3 hastada bozulma, 2 hastada düzelme oldu. 5 olgu opere edildi. Serimizde mortalite oraný %14.2 idi. Bize göre, beyin pulsasyonu ve kranial fraktür bu hematomlarýn patogenezindeki en önemli etyolojik faktörlerdir. Gecikmiþ epidural hematomlarýn tanýsý yüksek oranda þüpheyi ve tekrarlayýcý bilgisayarlý tomografik tetkikleri gerektirir. Nörolojik durumda bozulma tek baþýna güvenilir bir taný kriteri deðildir.

1.11.1996-31.10.1997 tarihleri arasýnda Ýstanbul Týp Fakültesi Ýlk ve Acil Yardým Anabilim Dalý'na kranyal-spinal travma nedeniyle baþvuran ve Nöroþirurji Anabilim Dalý'ndan konsültasyon istenerek yatýrýlan hastalar prospektif olarak deðerlendirildi. Acil birimine baþvuran 2520 olgudan 459'u yatýrýldý. Bunlarýn 120'si (%26) kadýn, 339'u (%74) erkekti. Yaþ daðýlýmýna bakýldýðýnda en fazla yoðunluðun 0-16 (%51) yaþ grubunda bulunduðu dikkati çekiyordu. Hastalarýn %44'ü doðrudan acil birime baþvururken, %66'sý baþka bir saðlýk kuruluþundan sevk edilmiþlerdi. Olgularýn %44'ü 08-16, %46'sý 16-24 ve %10'u 24-08 saatlerinde arasýnda baþvurmuþlardý. Travma nedenleri incelendiðinde %45 ile düþmenin ilk sýrada yer aldýðý, bunu %42 ile trafik kazalarýnýn izlediði dikkati çekti. Hastalarýn %15'inde politravma vardý. Giriþ Glasgow koma skalasýna (GKS) göre yapýlan deðerlendirmede %60'ý GKS-.14-15, %26'sý 9-13 ve %14'ü 8 ve altýndaydý. Hastalarýn %9Gsý kranyal, %3'ü spinal ve %1'i kranyal ve spinal birlikte yaralanmalardý. Ameliyat edilen 88 (%19) hastanýn, %34 ü epidural hematom, %20 si subdural hematomdu. Acil birimine giriþ ile tam arasýndaki süre %78'inde 0-2 saat, % l '/sinde 2-4 saat arasýndaydý. Ameliyata alýnan hastalarýn %81'i taný konduktan sonraki ilk dört saat içinde ameliyat edildi. Hastalarýn Glasgow Çýkýþ Skalasýna göre deðerlendirildiðinde %75'inde tam iyileþme, %7sinde orta derecede sakatlýk, %4'iinde ciddi derecede sakatlýk ve %13'ünde ölüm saptandý.

Trakeobronþiyal travmaya baðlý rüptürler toraks travmalarýnýn %1/2 sinde görülür. Erken tanýsý zordur, mortalitesi yüksektir. 7 ay önce trafik kazasý geçiren ve bilateral hemopnömotoraks tanýsýyla toraks tübü konarak tedavi edilmeye çalýþýlan 8 yaþýnda bir erkek çocuk hasta tarafýmýzdan sað total atelektazi tanýsýyla kliniðimize yatýrýlmýþtýr. Klinik ve radyolojik çalýþmalar sonunda sað ana bronþ rüptürü tesbit edilmiþtir.Tedavi amacýyla yapýlan sað torakotomiyle göðüs boþluðuna girilmiþ ve bronþ, karinaya reanastomoze edilmiþtir. Postoperatif dönemde ortaya çýkan þilotoraks konservatif olarak tedavi edilmiþ ve hasta post op. 16 gün taburcu edilmiþtir. Vaka teþhis ve tedavi açýsýndan örnek oluþu nedeniyle incelenmiþ ve yayýnlanmýþtýr.

Ýzole pankreas travmasý seyrek olarak görülür. Bu tür travmalar bazen düþük enerjili kuvvetler tarafýndan oluþturulur. Çalýþmamýzda bisikletten düþmeyle meydana gelen izole pankreas bir travmasý literatür eþliðinde incelenmektedir. Pankreas travmasýnýn tanýsý güçtür. Bu olguda peritoneal lavaj, kan amilaz seviyesi, sonografi ve BT tanýya yardým etmedi. Böylece taný gecikti, ancak baþarýlý bir cerrahi sonrasýnda hasta þifa ile taburcu edildi.

Lomber disk cerrahisinde vasküler komplikasyonlar nadirdir. Ortaya çýkan komplikasyonlar akut ve kronik olarak ikiye ayrýlýrlar. Akut komplikasyonlar þok þeklinde daha ameliyat masasýnda kendini gösterirken, kronik belirtiler, pseudoanevrizmaya ait basý semptomlarý yada majör arteryo-venöz fistüle baðlý konjestif kalp yetmezliði þeklinde ortaya çýkabilir. 35yaþýnda bayan ve 24 yaþýndaki erkek hastalarýmýzda lomber disk cerrahisi sonrasý geliþen hemorajik þok tablosunda acil müdahalede bulunulurken 36 yaþýndaki bayan hastamýz lomber disk cerrahisi sonrasý 2. yýlda ortaya konan sað iliak arteryo-venöz fistül nedeniyle elektif þartlarda opere edilmiþlerdir. Vakalarýmýz halen sorunsuz takip edilmektedir. Majör damarlara baðlý komplikasyonlar ne kadar erken ortaya konulup cerrahi tedavisi yapýlýrsa mortalite de o ölçüde azalacaktýr. Lomber cerrahi geçirmiþ ve nedeni ortaya konamayan konjestif kalp yetmezliðinde majör A-V fistül araþtýrýlmalýdýr.

Omuriliðin penetran yaralanmalarý sýklýkla ateþli silah yaralanmalarý sonucunda olur. Býçaklanmayla oluþan kesici omurilik yaralanmalarý nadirdir. Bu makalede, býçaklanma sonucunda meydana gelen torakal omurilik yaralanmalý bir olgu bilgisayarlý tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleriyle (MRG) birlikte nadir görülmesi nedeniyle yayýnlanmýþtýr.

Boyun sol ön bölgesinden kesici aletle yaralanma sonucu acil birimimize gelen hastaya yapýlan özofagoskopide servikal özofagusda perforasyon gözlendi. Ameliyata alýnan hasta izole özofagus yaralanmasý görüldü. Primer onarýldý. Postoperatif 7 gün nazogastrik tüp yoluyla enteral beslenme uygulanan hasta postoperatif 10. Gün taburcu edildi.