Çalýþmamýzda sýçanlarda alkali ile oluþturulmuþ özofagus yanýðýnda deksametazon ve prednizolonun striktür geliþimi üzerine etkilerinin karþýlaþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr. Çalýþmamýzda 40 adet Spraque-Dawley cinsi rat (225-250 gr) kullanýldý. Ratlar herbiri 10 denekten oluþan 4 gruba ayrýldý. Grup 1 ratlarda özofageal lümen içi normal serum fizyolojik ile yýkandý. Grup 2 sýçanlarda %50'lik NaOH ile özofagus yanýðý oluþturuldu ve parenteral antibiyotik verildi. Grup 3 ratlarda özofagus yanýðýný takiben deksametazon (1mg/kg/gün)+parenteral antibiyotik baþlandý. Grup 4 ratlarda özofagus yanýðýný takiben prednizolon (2mg/kg/gün) +parenteral antibiyotik baþlandý. Ratlarýn tümü 21. günde sakrifiye edilerek abdominal özefaguslarý histopatolojik inceleme için çýkarýldý. Grup 1 rotlarda submukozal kollojende artýþ, muskularis mukoza hasarý ve tunika muskularis hasarýna rastlanmadý. Grup 2,3 ve 4 ratlarýn, Grup 1 ratlarla karþýlaþtýrýlmasýnda submukozal kollajende artýþ, muskularis mukoza hasarý ve tunika muskularis hasarý saptandý (p<0,0001, p<0,000l, p<0,0001. Grup 3 rotlar ile grup 2 ratlarýn her üç parametre açýsýndan karþýlaþtýrýlmasýnda grup 3'de lezyonlarýn daha az geliþtiði ve istatistiksel olarak anlamlý olduðu saptandý (p < 0,001, p<0,001, p<0,001). Ayný paremetrelerin ýþýðýnda Grup 4 ile Grup 2 ratlarýn karþýlaþtýrýlmasýnda muskularis mukoza ve tunika muskularis hasarý açýsýndan anlamlý farklýlýk saptandý (p < 0,001, p < 0,001). Grup2 ile Grup 4 arasýnda submukozal kollojende artýþ yönünden fark bulunmadý (p > 0,05). Sonuç olarak, prednizolon muskularis mukozaya kadar ilerleyen yeni kollajen sentezini azaltabilir ancak darlýk oluþumunu azaltýcý etkisi deksametazona göre belirgin deðildir.

1995-1999 yýllarý arasýnda kliniðimize akut karýn nedeni ile baþvuran ve spontan ince barsak perforasyonu saptanan olgular; yaþ, cins, hastaneye baþvuru süresi, etyoloji, mortalite ve morbidite yönünden deðerlendirildi. Akut karýn nedeni ile baþvuran 640 hastanýn 14'ü (%2.1) spontan ince barsak perforasyonu idi. Yaþ ortalamalarý 57 olan olgularýn 3'ü kadýn, 9'u erkekti. Hastaneye baþvuru süreleri ortalama 4.9 gün idi. Mortalite oraný %21.4, morbidite oraný %35.7 idi. Baþvuru anýnda hesaplanan APPACHE II skoru yaþayan hastalarda ortalama 6.5, ölen hastalarda ortalama 13.3 tür 8 olguda perforasyonun sebebi bilinmezken 6 olguda sebep karsinom metastazý (1), crohn hastalýðý (1), divertikülit (1), amiloidozis (1), bezoar (1) ve radyoterapi (1) olarak belirlendi. Beþ olguya ostomi, diðerlerine segmenter rezeksiyon-debridman + anastoýnoz tekniði uygulandý. SÝP kliniðimizde sýk görülmeyen bir tablodur. Bulgular nonspesifik olduðu için taný çoðunlukla ameliyatta konulmaktadýr. Etyoloji genellikle belirsiz olup, uygun olgularda rezeksiyon ve primer anastomoz güvenle uygulanabilmektedir.

Bu çalýþýna petroz kemik kýrýklarýnýn klinik öneminin ortaya konulmasý amacý ile yapýldý. Çalýþmada kliniðimize kafa travmasý sonucu baþvuran olgulardan petroz kemik kýrýðý saptanan 47si retrospektif olarak incelendi. Olgularýn klinik ve radyolojik özellikleri kaydedildi. Kýrýða baðlý en sýk görülen komplikasyonlar otoraji, iþitme azalmasý, vertigo, fasyal sinir yaralanmasý ve otoreydi. Petroz kemik kýrýklarý kemiðin içerdiði yapýlar nedeni ile ciddi komplikasyonlara yol açabildiðinden olgulara belirli prensiplerle yaklaþýlmalý ve travma sonrasý yakýndan izlenmelidirler.

Bu yazýda travma cerrahisinde önemli bir problem olan gereksiz laparatomiler (GL) konusundaki literatür bilgileri ýþýðýnda kendi tecrübelerimizi irdeledik. Son 9 yýllýk dönemde travma nedeniyle ameliyat ettiðimiz190 hastanýn 47si (%24.7) GL olarak deðerlendirildi. Bu hastalar içinde en büyük grubu 24 hasta (%51.1) ile kesici delici alet yaralanmasýna (KDAY) maruz kalanlar oluþturuyordu. Hastalardan 26'sý (%55.3) alkollüydü. Hastalardan 25'inde (%13.2) eksplorasyon dýþýnda bir þey yapýlmazken negatif laparatomi (NL), 22 olgu (%11.5) ise non terapötik laparatomi (NTL) olarak deðerlendirildi. Gereksiz laparatomi oraný ise (NL+NTL) %24.7 (%13.2 + %11.5) olarak bulundu. Ortalama hastanede kalýþ süresi 5.2 (3-43) gündür. Morbiditemiz kabul edilebilir düzeyde (%10.6) ve mortalitemiz yoktur. Batýn içi yaralanmanýn tanýsýnda non invaziv ve invaziv tüm testlerin güvenilirliði kýsýtlý olduðundan periton bütünlüðünü bozan penetran yaralanmalar ve ultrasonografi yada diagnostik peritoneal lavaj ile batýn içi yaralanma düþünülen tüm olgulara araþtýrýcý laparatomi uyguladýk. Ancak özellikle son iki yýldýr bizde de batýn içi yaralanma olup olmadýðý konusunda karar verilemeyen hastalarýn klinik muayene, vital bulgular, tam kan sayýmý, ultrasonografi ve bilgisayarlý tomografi gibi laboratuar tetkikleri ile takip edilmesi tercih edilmektedir.

Trafik kazalarý, 40 yaþ altý eriþkinlerde kaza sonucunda meydana gelen ölümlerin baþlýca nedenlerindendir. Bu ölümlerin azaltýlabilmesi çok basit önlemlerle olasýdýr. Yöntem: A.Ü.T.F. Göðüs Cerrahisi A.B.D'nda Ocak 1988 ve Þubat 1998 arasýnda künt ve penetran göðüs travmalý 532 hasta deðerlendirildi. Hastalarýn 4087 erkek 124'ü kadýndý. Künt travmalý 448 hastanýn 128'inde kosta fraktürü, 93'ünde kosta fraktürü ve pnömotoraks, 32'inde kosta fraktürü ve hemotoraks, 94'ünde kosta fraktürü ve hemopnömotoraks, 44'ünde yelken göðüs, 48'inde sternum fraktürü, sekizinde diafragma rüptürü ve bir hastada da özofagus rüptürü vardý. Penetran travmalý 84 hastanýn 18'inde pnömotoraks, 12'sinde hemotoraks, 29'unda hemopnömotoraks, üçünde diafragma rüptürü, yedisinde büyük damar yaralanmasý, bir hastada sol atrium ve yine bir hastada özofagus-trakea ve larinks yaralanmasý söz konusuyken 13 hasta asemptomatikti. Sonuçlar: Tedavi sonuçlarý kosta fraktürü, kosta fraktürü ile pnömotoraks ve hemotoraks olan hastalarda baþarýlýydý. Bu grupta morbidite ve mortalite gözlenmedi. Hemopnömotoraksý olan 123 hastanýn, 18'i gözlemde tutuldu, 91'ine göðüs tüpü konuldu (Göðüs tüpü konulmasýnýn ardýndan 26 hasta ameliyata alýndý), sekiz hasta ise doðrudan operasyona alýndý. Bu grupta mortalite oraný %5.69 (7/123)'du. Yelken göðüslü hastalarýn 41'inde mekanik ventilasyon gerekti ve 11 hasta SIRS, karaciðer ve böbrek yetmezliðinden kaybedildi. Sternum fraktürlü olgularýn yalnýzca dokuzuna cerrahi fiksasyon gerekti. Tüm diafragma yaralanmalarý primer onarýldý. Toraks travmalarýnda, doðru taný ve uygun cerrahi yaklaþým bu tür yaralanmalarda morbidite ve mortalitenin azaltýlmasýnýn temelini oluþturur.

Uzun süreli tatillerde bir çok kamu hizmeti aksamakta ve kesintisiz hizmet veren kurumlar ihtiyaca cevap veremez duruma gelmektedir. Tatillerden en çok etkilenen kurumlardan birisi de hastanelerdir. Sosyal hareketliliðin olduðu her yerde ve her durumda mutlaka hasta sayýsý da artacaktýr. Ülkemizde en büyük sosyal hareketlilik bayram tatillerinde olmaktadýr. Bu çalýþmada amaç, uzun süreli resmi tatillerde olan saðlýk problemini gündeme getirmek, bu dönem içinde acil servislerde yaþanan problemleri tartýþmak ve çözüm yollarýný aramaktýr. 1999 yýlý içinde Ramazan ve Kurban bayramlarýnda hafta sonlarý da birleþtirilerek dokuzar gün tatil yapýldý. Bu çalýþmada beriki tatil dönemindeki 18 günlük sürede Týp Fakültesi Hastanesi acil servisine baþvuran hastalar incelendi. Sonuçlar ayný dönemin bir ay öncesi ile karþýlaþtýrýldý.Her iki tatil süresinde acil servise toplam 2036 hasta baþvurmuþtur. Ayný dönemin 1 ay öncesi ile karþýlaþtýrýldýðýnda toplam hasta sayýsýnda % 32 artýþ olmuþtur. Bu hastalardan 610'u(%29) travma hastasýdýr. 310 hasta (%15) herhangi bir servise yatýrýlmýþtýr. 28 hasta (%1.3) çeþitli nedenlerden dolayý kaybedilmiþtir. Hastalar tanýlarýna göre incelendiðinde tatil döneminde toplam hasta sayýsýnýn % 75'i travma dýþý hastalardýr. Travma hastalarý incelendiðinde tatil döneminde trafik kazasý hastalarýnda % 15 artma olmuþtur. Bu dönemde iþ kazalarý ise % 5 azalmýþtýr. Tatil döneminde servislere yatýrýlan hasta sayýlarýnda belirgin bir artýþ tespit edilmemiþtir. Sonuç olarak resmi tatil sürelerinin uzamasý hastalar ve acil servislerin iþleyiþi açýsýndan dezavantajdýr. Tatil dönemlerinde acil servise baþvuran hasta sayýsý artmaktadýr. Artan talebe cevap verebilmek için ek tedbirler alýnmalýdýr. Özellikle trafik kazalarýnýn azaltýlmasý için gerekli çalýþmalar yapýlmalýdýr.

Vertebra ve spinal kord yaralanmasý, nadir görülmeyen ve sonrasýnda ortaya çýkan nörolojik problemler nedeniyle oldukça ciddi kayýplara neden olan bir travma türüdür. Bu nedenle vertebra travmasýnýn epidemiyolojik ve prognostik yüzünü inceleyen retrospektif bir çalýþma yaptýk. U.Ü.T. F Ýlk ve Acil Yardým Servisine Aðustos 1996-Mayýs 1999 yýllarý arasýnda baþvuran 1632 travma olgusu içinde 46 (%2.8) olguda vertebra ve/veya spinal travmaya rastlandý. Hastalarýn 23 tanesinde nörolojik defisit saptanýrken, diðer 23 hastada nörolojik muayene normaldi. Nörolojik muayenesinde patoloji saptanan ve interne edilen 19 hastanýn, 4'üne (%21) konservatif tedavi uygulanýrken, 15 hasta (%79) cerrahi yöntemlerle tedavi edildi. Cerrahi tedavi sonrasýnda hiçbir hastada ek nörolojik defisit ve komplikasyon geliþmedi. Hastalarýn önemli bir kýsmýnda kýsmi düzelme saptanýrken az sayýdaki olguda tam düzelme görüldü.

509 olgunun; 519 diz altý amputasyonu bu çalýþmada deðerlendirildi. 482 olgu kara mayýnlarý nedeniyle yaralanmýþtý. 6 saatten daha kýsa sürede olay yerinden bölge cerrahi hastanelerine getirilen 421 amputasyon güdüðü, radikal debridmaný takiben primer olarak kapatýldý (Grup 1). Yeterli debridman yapýldýðýna karar verilemeyen ya da 6 saatten sonra getirilen 98 amputasyon güdüðüne ise açýk aýnputasyon uygulandý(Grup II). Ortalama 3-6gün sonra bütün olgular GATA Ortopedi ve Travmatoloji A.D'na nakledildiler. Grup IIde 14 olgu(%2.9) güdük ucundaki enfeksiyon nedeniyle tekrar opere edildi. Grup II de hiçbir olguda güdük ucu enfeksiyonuna rastlanýlmadý. Grup II' de güdüklerin %86.7 si, Grup II'de güdüklerin %79.6'sý problemsiz iyileþti. Gazlý gangren ve tetanus hiçbir olguda görülmedi.

Saðlýk Bakanlýðý Taksim Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniðine Ocak 1993- Mart 1998 tarihleri arasýnda baþvuran ve cerrahi tedavi uygulanan 25 hastanýn 27 patellasýnda yapýlan fonksiyonel ve radyolojik deðerlendirmede 5 hasta mükemmel (%18.5), 7 hasta iyi (%26), 10 hasta orta (%37) ve 5 hasta kötü (% 18.5) olarak deðerlendirilmiþtir. Gergi bandý uygulanan 15 hastadan 2 hasta mükemmel (% 13.33),4 hasta iyi (%26.6), 7 hasta orta (%47), 2 hasta kötü sonuç (13.3) olarak deðerlendirilmiþtir. Magnuson tekniði uygulanan 2 hastanýn sonuçlarý iyi, bir hastanýn sonucu orta,bir hastanýn sonucu kötü olarak deðerlendirilmiþtir. Modifiye gergi bandý uygulanan 7 hastadan üçü mükemmel (% 43), bir hasta (14.2) iyi, bir hasta orta (%14.2) ve 2 hasta da kötü (%28.4) olarak deðerlendirilmiþtir. Hiçbir hastada kaynama gecikmesi veya kaynamama meydana gelmedi.Sonuç olarak çok parçalý kýrýklarda uygulanabilirliði, rijit fiksasyon saðlamasý ve erken harekete izin vermesi, vida veya ilave tekniklerle kombine edilebilmesi gibi özellikleri nedeniyle modifiye AO germe bandý tekniði patella kýrýklarýnýn cerrahi tedavisinde öncelikli olarak düþünülebilir.

Klavikula üst ekstremite fonksiyonlarýnda önemli bir role sahiptir. Bu nedenle klavikula kýrýklarýnýn tedavisine gerekli önem verilmelidir. Bu kýrýklar çoðunlukla konservatif yöntemlerle tedavi edilmesine raðmen cerrahi gerektiren kýrýklar da az deðildir. 1990-1998 yýllarý arasýnda, Atatürk Üniversitesi Týp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalýna baþvuran 500 klavikula kýrýklý olgunun, yaþlarý 15-60 (ortalama 28.9) yýl olan 52'si açýk redaksiyon ve intrameduller Kirschner teli tesbiti ile tedavi edilmiþtir. Kýrýk 37 olguda (%71.2) orta, 12 olguda (%23.1) lateral ve 3 olguda (%5.8) medial bölgede yerleþimliydi. Ameliyat sonrasý dönemde 5 olguda (%9.6) oral antibiyotik tedavisi ile iyileþen tel dibi enfeksiyonu görüldü. 5-12 (ortalama 7.4) ay takip edilen olgularýn hepsinde 2-5 (ortalama 2.5) ayda kaynama oluþtu. Bu çalýþmanýn sonucunda intrameduller Kirschner teli ile tesbitin cerrahi gerektiren klavikula kýrýklarýnda uygun ve yeterli bir tedavi yöntemi olduðuna karar verildi.

Günümüzde yüksek enerjili travmalarýn sýk olarak ortaya çýkmasý sonucu oluþan kýrýk tiplerinden biri olan asetabulum kýrýklarýnda tedavinin amacý femur baþý ve asetabulum arasýndaki eklem uyumunu saðlamaktýr. Bu amaç doðrultusunda S.B.Haseki Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniði'nde 1992-1998yýllarý arasýnda asetabulum kýrýðý tanýsý ile 56 olgunun tedavisi yapýldý. Bu olgulardan son kontrolleri yapýlabilen 20 olgunun klinik sonuçlarý Merle d'Aubigne, radyolojik sonuçlarý ise Thomson- Epstein'e göre deðerlendirildi. Ortalama 43.6 ay takibi yapýlan konservatif olarak tedavi edilmiþ 10 olguda çok iyi ve iyi sonuçlarýn oraný % 50, ortalama 34.5 ay takibi yapýlan cerrahi olarak tedavi edilmiþ 10 olguda ise çok iyi ve iyi sonuçlarýn oraný % 60 olarak bulundu. Deneyimli ellerde anatomik redaksiyon ve stabilizasyonun saðlanmasýyla, cerrahi tedavi sonuçlarýnýn daha iyiye doðru gideceði sonucuna varýldý.

Torakotomi sýrasýnda oluþabilen kot fraktürleri, akciðer rezeksiyonu uygulanan hastalarda çoðu kez postoperative morbiditeyi artýrmaktadýr. Bu çalýþma, farklý iki torakotomi sýrasýnda geliþen iatrojenik kot fraktürü insidansýný araþtýrmak için planlandý. Yaþlarý 51-69 arasýnda deðiþen 67 hasta iki gruba ayrýldý. 46 Hastada (Grup 1) standart posterolateral torakotomi (PLT) uygulanýrken, 21 olgu (Grup II) kas-kesimsiz vertikal torakotomi (VT) insizyonu ile açýldý. Her iki grupta, lobektomi yada "wedge"rezeksiyon yapýldý. Grupta yer alan yedi (%15.2) ve II.Gruptaki beþ (%23.8) hastada kot fraktürü geliþti. VT grubunda fraktür insidansý anlamlý derecede yüksek bulundu (p<0.05). Literatürde son zamanlarda sýkça önerilen kas-kesimsiz torakotomi sýrasýnda, kot fraktürü oluþumunu önlemek için büyük özen gösterilmesi gerekir.

Hastanemiz "Enfeksiyon Kontrol Komitesi" tarafýndan, 1997-1998 yýllarýnda hastanemiz Yanýk Ünitesine yatýrýlan 263 hastada, nozokomiyal infeksiyon (NKÝ)' larýn sýklýðýný, türlerini, infeksiyon etkenlerini ortaya koymak için, prospektif aktif sürveyans çalýþmasý gerçekleþtirildi. Ýki yýllýk sürede 69 hastada 91 NKÝ görüldü ve NKÝ hýzý %34.6 olarak saptandý. NKÝ geliþen hastalarda en sýk (yanýklarýn %46.4) termal yanýk vardý. En sýk NKÝ türü, yanýk yarasý enfeksiyonu idi ve 1997 de NKÝ' larýn %65.5(n=38)' ni ve 1998'de %54.5(n = 18)' ni oluþturmaktaydý. Yanýk Tedavi Ünitesinde en sýk izole edilen etkenler Pseudomonas spp (%58) ve Eschericha spp (%22) idi. Yanýk merkezleri için etkili enfeksiyon kontrol programlarý; hastalarýn mikrobiyal kolonizasyon surveyansý, çevre hijyenini takip iþlemleri, gerektiði zaman yanýk yarasýnýn mikrobiyal durumunun biyopsi ile deðerlendirilmesi, enfeksiyon sebebi ve insidansýnýn izlenmesi, klinik veri ve kültürlerin belli zamanlarda enfeksiyon kontrol komitesi tarafýndan gözden geçirilmesini içermektedir.

Travmatik aort rüptürleri nadir tanýnan, taný ve tedavi aþamasýnda kardiyotorasik cerrahlara çeþitli güçlükler çýkaran lezyonlardýr. Bu klinik antitenin tartýþmalý yönlerini klinik deneyimlerimiz ve aort tamirinde kullandýðýmýz deðiþik bypass teknikleri açýsýndan irdeledik. Kliniðimizde 1996 ile 1999 yýllarý arasýnda 6 hasta travmatik aort rüptürü tanýsýyla tedavi edilmiþtir. Dört hastada kronik rüptür mevcut iken 2 hasta akut dönemde kliniðimize baþvurmuþtur. Hastalarýn tümünde hastaneye geldiklerinde çekilen göðüs grafilerinde patolojik bulgular saptanmýþtýr. Tüm hastalarda desendan aortaya greft interpozisyonu uygulanmýþtýr. Dört hastada tamir total derin hipotermik sirkulatuvar arrest altýnda uygulanmýþtýr. Bir hastada aort tamiri kross-klemp altýnda yapýlýrken, bir diðer hastada ise parsiyel sol atrio-femoral bypass altýnda tamir gerçekleþtirilmiþtir. Operatif veya postoperatif mortalite olmamýþtýr. Hiçbir hastada parapleji/paraparezi gözlenmemiþtir. Hastalar 5. ve 13. postoperatif günler arasýnda taburcu edilmiþtir (ortalama 10.7 3.6 gün). Postoperatif takip dönemi 2 ay ile 42 ay arasýnda olup hastalarýn tümü hayattadýr. Kontrol göðüs grafîlerinde veya bilgisayarlý tomografi tetkiklerinde bir patoloji yada rekürrent anevrizma tespit edilmemiþtir. Travmatik aort rüptürlerinin cerrahi tedavisinde atrio-femoral bypass veya total hipotermik sirkulatuvar arrest gibi tekniklerin uygulanmasýnýn baþlýca anevrizmanýn lokalizasyonuna ve büyüklüðüne baðlý olduðunu söyleyebiliriz. Bu nedenle hastanýn klinik durumuna göre operatif tedavi tekniðinin belirlenmesi gerekmektedir.

Mayýs 1992 ile Aðustos 1999 süresini kapsayan bu geriye dönük çalýþmada, 41 ortopedik ve damar yaralanmasýnýn birlikte olduðu olgularda, cerrahi yaklaþým irdelenmiþtir. Bu stratejide en önemli basamak ekstremitenin yaralanma sonucunda kaybedilme tehlikesinin, en kýsa zamanda algýlanmasýdýr. Yirmidört olgu da alt ekstremitede, 17 olguda üst ekstremitede yaralanma vardý Olgularýn 37si künt travma, 14 penetran travmaya maruz kalmýþlardý. Bir olgu kaybedildi. Tüm olgulara doppler tetkiki yapýlmýþtýr. Altý olguda geç dönemde ampütasyon uygulanmýþtýr, amputasyon oram %14.6' dir. Ampute olan olgularda ileri derecede yumuþak doku hasarý olan ve 4 saatin üzerinde hastaneye gelen olgulardý. Otojen greft kullanýlan olgularda dolaþým problemi gözlenmemiþtir. Suni greftlerin 3 ünde greft yetmezliði gözlenmiþtir. Damar giriþimi kemik stabilizasyonu öncesinde yapýlmýþtýr. Beþ olguya anjiografîk tetkik yapýlmýþtýr. Bu olgular ileri derecede parçalý kýrýk olan ve damar yaralanma veya ekstremitenin ezilmesine baðlý intima hasarýnýn ileri boyutlarda olacaðý düþünülerek uygulanmýþtýr. Bu tip yaralanmalar multidisipliner yaklaþým gerektirmekte, hýzlý damar giriþimi, kemik stabilizasyonu, gereken olgularda zaman geçirmeden fasiotomi, yapýlabilirse sinir tamiri ve canlý olan yumuþak dokunun korunarak, mümkün olduðu kadar yaranýn açýk býrakýlmamaya çalýþýlmasý gerekmektedir.