Penetran toraks travmalý hastalarýn çoðunluðu ameliyatsýz tedavi edilmektedir. Cerrahi gerektiren hastalarýn klinik tablosu, genellikle fizyolojik instabiliteyle birlikte seyretmektedir. Bu hastalarýn durumunun kritik oluþu ve birçok Avrupa ülkesinde toraks travmasýnýn seyrek görülmesi, uzmanlýk eðitimlerini genellikle genel cerrahi alanýnda almýþ travma cerrahlarýna güçlük çýkarmaktadýr. Çoðu genel cerrah, temel kardiyotorasik operatif cerrahi konusunda genel bir bilgi ve kendi eðitim yýllarýndan kaynaklanan ve muhtemelen cerrahi kitaplarýný okumak suretiyle artan bir bilgiye sahiptir. Bu kitaplarýn çoðuna dahil edilen ayrýntýlar, maalesef bu güç olgunun üstesinden gelmek üzere genel cerraha yeterli donatým saðlamaya yetecek kadar kapsamlý deðildir. Bu uzmanlarýn bu anatomik bölgede, kardiyotorasik travma kitaplarýndan edinilmiþ beceri ve bilgileri kardiyotorasik cerrah arkadaþlarýnýn operatif becerisi ve bilgisi ile karþýlaþtýrýlamaz. Kardiyotorasik cerrahlar tarafýndan temel ve kolay olarak kabul edilen teknikler, genel cerrahlar için yabancý ve zor olabilir. Kardiyotorasik travma cerrahisinde karþýlaþýlabilecek tehlikeli noktalarý ve güçlükleri biliyor olmak, bu uzmanlarýn operasyon sýrasýndaki hatalardan sakýnmalarýna ve kendi hasta sonuçlarýný geliþtirmelerine olanak saðlayacaktýr. Bu yazýda, göðüs bölgesine nafiz penetran travmalarý ameliyat eden cerrahlarýn yaygýn þekilde karþýlaþtýklarý tehlikeler vurgulandý.

Askeri ve sivil yaþamda travma sonucu geliþen ölümler ciddi toplumsal sorunlardandýr; amaç yaralanmalarý azaltmak ve ölümleri kabul edilebilir seviyelere çekebilmektir. Bu nedenle saðlýk personelinin travma ve resüsitasyon bilgilerine hakim olmasý, yaralý ve travmalý hastaya güncel týbbi yaklaþým esaslarýný bilmesi gerekir. Travma koþullarýnda erken yaþam kurtarýcý giriþimler, ileri hat cerrahi timleri tarafýndan uygulanan hasar kontrol cerrahileri ve týbbi tahliye sistemlerindeki geliþmeler tedavinin etkin uygulanabilmesini saðlamakta ve mortalite oranlarýný azaltmaktadýr. Son yýllarda bu tür olgularýn tedavisindeki yaklaþýmda büyük farklýlýklar meydana gelmiþtir. Uygun bir týbbi yaklaþýmýn esaslarýný belirlemek arzusuyla literatür taramasý gerçekleþtirilen çalýþmamýzda, sah(r)ada uygulamaya sokulan ya da uygulanmasý önerilen giriþim stratejilerini gözden geçirmek ve olabildiði oranda bir konsensüs saðlamak amaçlanmýþtýr.

AMAÇ: Hemorajik þok oluþturulan köpeklerde, pirasetamýn þoka baðlý nitrik oksit düzeylerinde deðiþikliðe ve beyin dokusunda oluþan hipoksiye etkisinin olup olmadýðý araþtýrýldý. GEREÇ-YÖNTEM: Denekler randomize olarak 10’ar köpekten oluþan dört gruba ayrýldý. Grup I, bir saatlik hemorajik þoka uðratýldý ve hemorajik þok sonrasý tedavi verilmedi. Grup II, bir saatlik hemorajik þoka uðratýldý ve þok sonrasý kan ile birlikte serum fizyolojik verildi. Grup III, bir saat hemorajik þoka uðratýldý ve þok sonrasý kan ile birlikte intravenöz pirasetam verildi. Grup IV’e ise þok ve tedavi uygulanmadý. Deneyin baþlangýcýnda, 60., 120. ve 180. dakikalarda nitrik oksit analizi için kan örnekleri alýndý. Deneyin sonunda, histopatolojik inceleme için beyin doku örnekleri çýkarýldý. BULGULAR: Kan basýncý ve nabýz deðerlerindeki düzelmenin Grup III’deki deneklerde Grup II’deki deneklere göre daha iyi olduðu saptandý. Grup I’de nitrik oksit seviyelerinde yükselme olmasýna raðmen, pirasetamla nitrik oksit seviyeleri arasýnda herhangi bir iliþki saptanmadý. Deneyin sonunda, Grup III’de hemorajik þoka baðlý geliþen beyin hasarýndaki düzelmenin kontrol grubuna göre daha iyi olduðu saptandý. SONUÇ: Tedaviye eklenen pirasetam hemorajik þokta iskemik hasarý azaltabilir.

AMAÇ: Mekanik ventilasyon gerektiren hastalarda kritik hastalýðýn basit, pahalý olmayan ve dinamik bir göstergesi olarak vücut kitle indeksi (VKÝ) ve C-reaktif proteinin (CRP) öngörme deðeri bilinmemektedir. Bu nedenle, bu çalýþma, yoðun bakým ünitesine (YBÜ) kabul edilen travma hastalarýndaki VKÝ ve CRP göstergeleriyle mekanik ventilasyon süresi arasýndaki bir iliþki varlýðýný ve insidansýný belirlemek amacýyla yürütüldü.
GEREÇ-YÖNTEM: Bu prospektif gözlemsel çalýþma, 72 kritik travma hastasý üzerinde gerçekleþtirildi. YBÜ’ye kabul edilen hastalar, mekanik ventilasyon süresine göre Grup A (≤7 gün) ve Grup B (>7 gün) þeklinde sýnýflandý. Hastalarýn biyolojik durumu, YBÜ’ye kabul ediliþte (T1), yatýrýldýktan sonraki 48. ve 72. saatte, mekanik ventilasyona baþlandýðý gün (T2) veya mekanik ventilasyonun kesildiði günlerde (T3) deðerlendirildi. T2 veya T3’de, ayný zamanda VKÝ, serum albümin ve Ardýþýk Organ Yetersizliðinin Deðerlendirilmesi (Sequential Organ Failure Assessment-SOFA) skoru ile ilgili veriler de toplandý.BULGULAR: T3’de, SOFA skoru, VKÝ, albümin ve CRP, A grubuna kýyasla B grubunda anlamlý þekilde daha yüksek oldu (p<0,01). B grubu hastalarýndaki düþük VKÝ (≤20 kg/m2) veya yüksek CRP insidansý (>10 mg/L), T2 veya T3’de A grubu hastalarýna kýyasla anlamlý þekilde daha yüksek oldu (p<0,05). Yedi günden daha uzun süreli mekanik ventilasyonun en güçlü prediktörü CRP oldu ve bunu T3’de VKÝ izledi.
SONUÇ: Hem VKÝ hem CRP, SOFA skoru ile kýyaslanabilir þekilde uzamýþ mekanik ventilasyon riskinin tahmin edilmesinde kullanýlabilmektedir.

AMAÇ: Kafa travmalý hastalarýn doðrudan beyin cerrahisi birimlerine kabul edilmesindeki kýsýtlýlýk dünyanýn birçok bölümünde pratikte yaþanan ortak bir durumdur. Bu çalýþma, kafa travmalý hastalarýn beyin cerrahlarýndan görüþ alýnmasýndan önceki ilk nörolojik muayenelerinin ve tedavilerinin yeterli derecede yapýlýp yapýlamadýðýný deðerlendirmek ve ayný zamanda kafa yaralanmasý olan hastalarýn tedavisinde, kýlavuzlarýn sýký bir þekilde kullanýmýnýn etkilerini saptamak için yapýldý. GEREÇ-YÖNTEM: Acil servisteki farklý doktorlarýn, ayný beyin cerrahýna kafa travmalý hastalarý danýþmalarý, ileriye dönük olarak iki farklý altý aylýk dönemde incelendi: Beyin cerrahý olmayan doktorlarýn kafa travmalý hastalardan beyin cerrahisi giriþimleri gerektirenlerin seçimi konusunda eðitim almadýklarý birinci dönem ve eðitim sonrasý ikinci dönem. BULGULAR: Birinci dönem; kafa travmalý hastalarýn ilk nörolojik muayeneleri, tedavileri beyin cerrahý olmayan doktorlar tarafýndan doðru olarak gerçekleþtirilemiyordu. Buna karþýn ikinci dönem, beyin cerrahý olmayan doktorlar en azýndan altý ay sistematik nöroþirürji eðitimi aldýktan sonra beyin cerrahisi giriþimleri gerektiren hastalarý daha doðru olarak seçebiliyorlardý. SONUÇ: Uzmanlýk eðitimi almýþ travma cerrahlarýnýn bulunmadýðý hastanelerde, beyin cerrahlarý acil serviste nöroþirürjikal olgularýn seçimi konusunda beyin cerrahý olmayan doktorlarý eðitmelidirler. Bu eðitimde, kafa yaralanmalarýnýn tedavisi kýlavuzlarýnýn kullanýlmasý çok etkilidir.

AMAÇ: Bu çalýþmada, çocukluk döneminde görülen traktöre baðlý el yaralanmalarý gözden geçirildi. GEREÇ-YÖNTEM: Merkezimize 70 çocuk hasta (53 erkek, 17 kýz; daðýlým 1-11 yaþ) kabul edildi. Hastalar cinsiyet, yaþ, hasarlanmanýn tipi, tedavinin þekli ve fonksiyonel sonuçlar açýsýndan analiz edildi. Tedavinin ilk basamaðý geniþ debridman ve irigasyondu. Kompleks yumuþak doku defekti olan hastalar çok seanslý rekonstrüksiyon giriþimleri ile tedavi edildi. Amputasyon veya kýsmi amputasyonlarda dolaþýmý olmayan parmaklara amputasyon uygulandý.BULGULAR: En sýk karþýlaþýlan hasarlanma tipi, amputasyonlar ve kompleks yumuþak doku defektleri idi. Diðer hasarlanmalar içerisinde, kýrýklar, kýsmi amputasyonlar ve cilt defektleri yer almakta idi. Yirmi olguda cilt defekti kýsmi kalýnlýkta deri grefti ile kapatýldý ve fonksiyonel sonuçlar iyi idi. Kompleks yumuþak doku hasarlanmasý olan 40 olguda cilt defekti flep ile kapatýldý. Fonksiyonel sonuçlar bu olgularýn 30’unda iyi ve 10’unda orta idi. Tam amputasyon olan 50 parmak da hasarlanmadan hemen sonra revaskülarizasyon denendi ancak olgularýn hepsinde baþarýsýzlýkla sonuçlandý. Fonksiyonel sonuçlar olgularýn 40’ýnda iyi, 5’inde orta ve 5’inde kötü idi. Bütün kýrýklar 6 hafta içerisinde iyileþti ve kemik iyileþmesi ile ilgili komplikasyon gözlenmedi. SONUÇ: Bu ciddi el yaralanmalarýnda agresif debridman, kýrýk redüksiyonu ve erken yumuþak doku örtümü temel tedavi yöntemleridir.

AMAÇ: Akut karýn bulgularý oluþturan, apendiksin müsinöz kistadenomlarý araþtýrýldý.
GEREÇ-YÖNTEM: Histopatolojik olarak apendiksin müsinöz kistadenomu tanýsý alan 11 hasta geriye dönük olarak deðerlendirildi. Hastalarýn, dosya taramalarýndan elde edilen, demografik veriler, klinik özellikler, ultrasonografi (USG), kolonoskopi ve bilgisayarlý tomografi (BT) bulgularý, patoloji raporlarý, ameliyat öncesi, ameliyat ve sonrasý bulgularý incelendi. BULGULAR: Patolojik incelemesi yapýlan apendektomi parçalarýnda müsinöz kistadenom görülme sýklýðý %0,95 olarak saptandý. Toplam 11 olgunun beþi kadýndý. Ortalama yaþ 70 (50-85) idi. Olgularda en sýk görülen klinik bulgu ise karýn aðrýsýydý (%81,8). Karýn USG’si yapýlan sekiz olguda kistik kitle ve kist duvar kalsifikasyonlarý izlendi. BT incelemelerinde sekiz olguda düzgün kenarlý kistik kitle ve kist duvar kalsifikasyonu izlendi. Kolonoskopik inceleme yapýlan bir olguda ise kolonda kitle izlendi. Diðer bir olguda ise eþlik eden kolon kanseri saptandý. Olgularýn dokuzuna apandektomi, ikisine sað hemikolektomi ameliyatlarý yapýldý. SONUÇ: Kolonoskopi, USG ve BT mukosel tanýsý ve yandaþ kanser olgularýnýn araþtýrýlmasýnda faydalý yöntemler olmasýna raðmen kesin taný, ameliyat bulgularý ve ameliyat sonrasý yapýlan patolojik incelemelerle belirlenir. Apendiksin müsinöz kistadenomlarýnýn tedavisi apandektomidir, ancak ameliyat esnasýnda mukosel içeriðinin batýn içine dökülmemesine özen gösterilmelidir.

AMAÇ: Bu çalýþmada, çoklu travmalý olgularda mortalitenin öngörülmesinde hem Yaralanma Þiddeti Ölçeði (ISS) ile Yeni Yaralanma Þiddeti Ölçeði (NISS) etkinliði karþýlaþtýrýldý, hem de “Travma ve Yaralanma Þiddeti Ölçeði’nde (TRISS) ISS’nin yerini NISS alabilir mi?” sorusuna cevaplar arandý. GEREÇ-YÖNTEM: En az iki organ sistemi yaralanmasý olan 16 yaþ üstü 550 travma olgusunun Revize Edilmiþ Travma Skoru (RTS), ISS ve NISS’leri saptandý. Bu olgularýn TRISS’leri önce önerilen yönteme göre; ISS, RTS, yaþ parametreleriyle (TRISS 1) sonra NISS, RTS ve yaþ parametreleriyle (TRISS 2) hesaplandý. Her skorun cut-off deðerleri ROC analizi ile belirlendi. Belirlenen cut-off deðerlerine göre sýnýflanan travma skorlarý, diðer olasý risk faktörleriyle birlikte lojistik regresyon analizine konuldu ve mortaliteyi etkilemedeki risk düzeyi araþtýrýldý.
BULGULAR: ISS, NISS, TRISS 1 ve TRISS 2’için ideal cut-off deðerleri sýrasýyla 21.0 (AUC: 0,907), 25.0 (AUC: 0,914), 90 (AUC: 0,934), 86 (AUC: 0,935) olarak hesaplandý. Mortalitenin öngörülmesinde ISS ile NISS ve TRISS 1 ile TRISS 2 arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir farklýlýk saptanmadý. SONUÇ: Sonuç olarak, mortaliteyi öngörmede ISS ile NISS arasýnda anlamlý bir fark yoktur. TRISS modelinde ISS yerine NISS kullanýlmasý anlamlý bir farklýlýða yol açmamaktadýr ve bu nedenle önerilebilir.

AMAÇ: Travma nedeniyle acil servise baþvuran 65 yaþ ve üstü bireylerin travma nedenleri, travma sonucu ortaya çýkan bulgular, yandaþ hastalýklarýnýn ve ilaç kullanýmýnýn travma etyolojisi üzerine olan etkisi araþtýrýldý. GEREÇ-YÖNTEM: Bu çalýþma Yeditepe Üniversitesi Hastanesi acil servisinde Ocak 2005 ile Þubat 2006 tarihleri arasýnda gerçekleþtirildi. Çalýþmaya, travma nedeniyle acil servise getirilen 65 yaþ ve üstü 91 olgu (48 erkek [%52,7], 43 kadýn [%47,3]; ortalama yaþ 73±5,42; daðýlým 65-92) dahil edildi. Olgularýn yaþlarý, cinsiyetleri, baþvuru nedenleri, yaralanma tipleri, yandaþ hastalýklarý, ilaç kullanýmlarý ve Yaralanma Þiddeti Ölçeði incelendi. BULGULAR: Hastalarýn 57’si (%62,6) düþük enerjili düþme, 13’ü (%14,3) yüksek enerjili düþme, 6’sý (%6,6) düþük enerjili araç kazasý ve 14’ü (%15,4) yüksek enerjili araç kazasý nedeniyle baþvurdu. Düþme nedeniyle baþvuran hastalarda, hipertansiyon, düþme dýþý nedenlere göre anlamlý olarak daha sýk rastlandý (p=0,003). Düþük enerjili düþmelerde femur kýrýðý daha sýk gözlendi (p=0,026). Yüksek enerjili düþmelerle vertebra kýrýðý arasýnda anlamlý bir iliþki saptandý (p=0,037). Düþük enerjili motorlu araç kazalarýnda yumuþak doku travmasý anlamlý olarak daha yüksek idi (p=0,01). Yüksek enerjili motorlu araç kazalarý ile kot kýrýðý arasýnda anlamlý olarak iliþki vardý (p<0,001). SONUÇ: Akut ya da kronik hastalýklar ve ilaçlarýn etkileri yaþlý bireylerin yaralanma riskini arttýrmaktadýr. Bu nedenlerden dolayý tüm yaþlý travma hastalarý deðerlendirilirken ilaç kullanýmý, yandaþ hastalýk öyküsü dikkatle sorgulanmalý ve travmaya neden olan faktörler de göz önünde bulundurulmalýdýr.

AMAÇ: V. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Kongresi’nde sunulan bildiri özetlerinin öz yazým kýlavuzuna uygunluðu deðerlendirildi; demografi, metodoloji ve yazým tekniði yönünden incelendi. GEREÇ-YÖNTEM: Kongre kitapçýðýndaki 451 bildiri deðerlendirmeye alýndý. Deðerlendirilen parametreler; çalýþmanýn türü ve içeriði, çalýþmanýn yapýldýðý kurumlar, yazar sayýsý, baþlýk kullanýmýnýn uyumluluðu, yapýsal öz kullanýmý, sözcük sayýsý, dilin akýcýlýðý, uygun istatistiksel deðerlendirme ve sonuç-öz iliþkisiydi. BULGULAR: Çalýþmalarýn %49’u retrospektif, %29’u olgu sunumuydu. Bildirilerin %33’ü izole organ yaralanmasý, %26’sý tek sistem yaralanmasý, %24’ü çoklu sistem yaralanmasýna iliþkindi. Çalýþmalarýn %43’ü üniversite, %38’i devlet hastanesi kökenliydi. Çalýþmalarýn %40’ý genel cerrahiyle ilgiliydi, %29’u ise multidisiplinerdi. Çalýþmalardaki ortalama yazar sayýsý 5,6±1,8 idi; üniversite ve devlet hastaneleri arasýnda istatistiksel olarak anlamlý farklýlýk saptandý (p=0,001). Bildirilerin %91’inde yapýsal öz vardý, %57’si 100-250, %42’si ise 250-500 sözcük içermekteydi. Çalýþmalarýn %73’ü akýcý olarak deðerlendirildi. Tüm bildirilerin %19’unda istatistiksel yöntem uygulandýðý belirlendi. Bildirilerin çoðu akýcý idi. Ýstatistiksel analiz uygulama yönünden üniversite ve devlet hastaneleri arasýnda anlamlý fark saptandý (p=0,001). Sonuç-öz iliþkisi bildirilerin %71’inde yeterli olarak deðerlendirildi. SONUÇ: Bildiri özeti yazma konusunda bazý sorunlarýmýzýn olduðu saptanmýþtýr. Yapýsal öz kullanýmý, akýcýlýk ve yazým kurallarýna uyumu artýrmaktadýr. Özellikle çoklu yaralanlamalarý irdeleyen klinik çalýþmalar ve deneysel çalýþmalar özendirilmeli, bu yönde araþtýrmalar teþvik edilmelidir.

Apandikolitiyazis, apandis içerisinde taþlaþma meydana gelmesi þeklinde tanýmlanan bir durumdur. Apandis taþlarý, akut apandisitli hastalarda %10 oranýnda bulunur, fakat daha sýklýkla perfore apandisitte ve apse oluþumunda görülür. Biz burada genitoüriner sistemin akut hastalýklarýný taklit eden ve tanýsal karýþýklýða neden olan apandikolitiyazise baðlý bir akut apandisit olgusu sunuyoruz. Otuz sekiz yaþýndaki bir erkek hasta þiddetli, ani baþlangýçlý, tekrarlayan, sað kasýk bölgesine doðru yayýlan, bulantýnýn eþlik ettiði kramp tarzý karýn sað alt kadran aðrýsý ile acil servise baþvurdu. Fiziksel incelemede karýn sað alt kadranda defans muskuler ve ribaund hassasiyeti, sað üreter trasesinde hassasiyet ve sað kostovertebral açý hassasiyeti saptandý. Direkt grafide, sað böbrek taþý ve karýn sað alt kadranda 3 cm çapýnda insidental opasite olduðu görüldü. Hastaya apandektomi yapýldý. Taný operasyonla ve apandikolitiyazisi gösteren apandektomi materyalinin direkt grafisiyle konuldu. Akut apandisit, çeþitli genitoüriner hastalýklar þeklinde ortaya çýkabilir. Akut apandisitle birlikte veya birlikte olmadan bir apandis taþý olasýlýðý, akut alt karýn ve pelvik hastalýklarýn ayýrýcý tanýsýnda ve sýk görülen akut ürolojik hastalýklardan dolayý her zaman düþünülmelidir.

Nadir görülen bir ev içi yaralanma olan perioral elektrik yanýklarý estetik ve fonksiyonel açýdan deformiteye yol açmaktadýrlar. Bu yüzden bölgenin rekonstrüksiyonu da özellik arz etmektedir. Perioral elektrik yanýklarý genelde üç yaþ altý çocuklarda elektrik kablosunun ýsýrýlmasý ile meydana gelir. Acil servise getirilen 11 aylýk kýz çocuðunda; prize takýlý televizyonun elektrik kablosunu ýsýrma sonucu perioral elektrik yanýðý saptandý. Dudaðýn %60’ýný kapsayan, altta mentuma uzanan, sol kommissürü içine alan, üst dudaðýn sol yarýsýnýn ýslak mukozasýna uzanan ve dilin distalini ve aðýz tabanýný kapsayan yanýk alan mevcut idi. Yanýðýn meydana gelmesini takiben sekizinci günde çevre saðlam doku ile yanýklý doku tamamen birbirinden ayrýldý ve alt labial arterden kanama meydana geldi. Alt dudak defektini kapatmak için defekt lateralinden, inferior pediküllü, nazolabial flep kullanýldý. Flebin mukoza tabakasý diseke edilip, ilerletilerek alt dudak vermillonu oluþturuldu. Bu olgu ile birlikte perioral elektrik yanýklarýnda tedavi prensipleri ve seçenekleri sunuldu.

Cerrahi pratikte apendektomi ameliyatý en sýk yapýlan iþlemlerden birisidir. Güdük apandisiti inkomplet apendektomi sonrasý rezidüel olarak kalan apandiksin enflamasyonu sonrasý ender görülen komplikasyondur. Klinik olarak akut karýn tablosuna yol açmaktadýr. Bu yazýda, apendektomi ameliyatýndan 12 yýl sonra güdük apandisiti olan olgu sunuldu. Akut apandisit tanýsý konulan olgu ameliyat edildi, ameliyat sonrasý dördüncü gün sorunsuz olarak taburcu edildi. Güdük apandisit akut karýnýn nadir görülen bir nedenidir ve ayýrýcý tanýda dikkate alýnmalýdýr.

Ýlerleyen nöroradyolojik yöntemler sayesinde travmatik karotis diseksiyonlarýnýn sanýldýðý kadar seyrek olmadýðý anlaþýlmýþtýr. Asemptomatik olduðu için tanýsý konulamayan bazý olgularda geç dönemde nörolojik defisit geliþebildiðinden þüpheli hasta grubunda karotis diseksiyonunun akla gelmesi ve uygun þekilde araþtýrýlmasý gereklidir. Bu yazýda, geçirdiði trafik kazasý sonrasýnda karotis interna arter diseksiyonu ve buna baðlý serebral enfarkt geliþen bir hasta sunuldu. Hastalýðýn patogenezi, klinik özellikleri ve uygulanan taný ve tedavi yöntemlerinin seçimi literatür bilgisi ýþýðýnda tartýþýldý, sýk rastlanmayan ancak akýlda tutulmasý gereken bu durum hakkýnda güncel bilginin aktarýlmasý amaçlandý.